Trung tâm Nghiên cứu Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) vừa công bố báo cáo thực trạng nợ công tại Việt Nam giai đoạn 2011-2015 và đề xuất cho giai đoạn 2016-2020.
Ảnh minh họa.
Theo báo cáo, trong giai đoạn 2011- 2015, nợ công của Việt Nam gia tăng nhanh chóng với mức 16,7%/năm. Theo đó, cuối năm 2015, dư nợ công lên đến 2.608 nghìn tỷ đồng, gấp 1,9 lần so với cuối năm 2011.
Tỷ lệ nợ công/GDP đã ở mức 62,2%, áp sát ngưỡng kiểm soát 65% của Quốc hội.
Trong khi đó, việc sử dụng nợ công còn bất cập.
Trong khi vay nợ nhiều, các khoản vay này lại được đầu tư dàn trải dẫn tới hiệu quả không cao, nhất là đầu tư công và đầu tư tại các doanh nghiệp Nhà nước.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), hệ số sử dụng vốn (ICOR)(*) của Việt Nam trong giai đoạn 2001 - 2005 là 4,88; giai đoạn 2006 - 2010 lên đến 6,96.
Giai đoạn 2011 - 2014, hệ số này vẫn ở mức 6,92, chỉ đứng sau Ấn Độ là 7,31 tại Châu Á.
Một bất cập thứ 2 trong sử dụng nợ công là tỷ lệ trả nợ trong kỳ/dư nợ vay quá cao. Tỷ lệ trả nợ trong kỳ/dư nợ vay của Chính phủ và khoản vay được Chính phủ bảo lãnh ở mức khoảng 14,2% năm 2014 (số liệu mới nhất được Bộ Tài chính công bố) và lên đến 16% năm 2015 theo ước tính của WB.
Việc dành một tỷ lệ lớn để trả nợ đã gây hạn chế đến đầu tư phát triển và chi để tăng năng suất lao động, giáo dục, y tế và các lĩnh vực thiết yếu khác.
Bất cập thứ 3 là sự thiếu bền vững trong cơ cấu chi ngân sách. Trong giai đoạn hiện tại, chi ngân sách chủ yếu là chi thường xuyên với mức tăng trưởng là 18,44%/năm. Ngược lại, chi đầu tư phát triển có xu hướng giảm, nhất là từ năm 2013 đến nay, chỉ ở mức 4,8%/năm.
“Mặc dù công tác quản lý nợ công đã được cải thiện, tuy nhiên, việc phân bổ mang tính chủ quan, dàn trải, hiệu quả thấp, số liệu thống kê không thống nhất, thiếu tính kịp thời, đặc biệt, việc quản lý ODA vẫn còn khá phức tạp”, báo cáo bình luận.
(*) ICOR được sử dụng trong so sánh hiệu quả sử dụng vốn (hay hiệu quả đầu tư) giữa các thời kỳ hoặc giữa các nền kinh tế. Hệ số ICOR cao hơn chứng tỏ thời kỳ đó hoặc nền kinh tế đó sử dụng vốn kém hơn.
Bảo Bảo
Theo Trí Thức Trẻ