Công suất đầu tư tăng vọt, dự án đầu tư xi măng, gạch ốp lát và kính xây dựng được "soi" kỹ

Các dự án đầu tư xi măng, kính xây dựng, gạch ốp lát sẽ bị "soi" rất kỹ, bởi tổng công suất đầu tư các loại sản phẩm nêu trên đã tiệm cận mục tiêu năm 2025.

Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương khi xem xét, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án xi măng, kính, gạch ốp lát cần cân nhắc, tránh đầu tư tràn lan, dẫn đến cung vượt cầu.

Theo nội dung công văn 1334/BXD-VLXD mà Bộ Xây dựng gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc đầu tư phát triển vật liệu xây dựng, các ngành xi măng, gạch ốp lát, kính xây dựng...phải thực hiện nghiêm chủ trương đầu tư theo Chiến lược Phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050, tránh tình trạng cung vượt cầu.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho hay, theo mục tiêu trong Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050, tổng công suất đầu tư các loại sản phẩm xi măng, gạch ốp lát và kính xây dựng đã tiệm cận mục tiêu năm 2025, trong khi đó sản lượng sản xuất chỉ đạt khoảng 80-85% công suất thiết kế, sản lượng tiêu thụ thấp hơn so với sản lượng sản xuất.

Qua khảo sát tổng hợp thông tin về tình hình cung - cầu một số sản phẩm vật liệu xây dựng chủ yếu (xi măng, gạch ốp lát, kính xây dựng), Bộ Xây dựng đã có lưu ý tới các ngành sản xuất này do tổng công suất đầu tư các loại sản phẩm nêu trên đã tiệm cận mục tiêu năm 2025.

Cụ thể, đối với lĩnh vực xi măng, các dây chuyền đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư đến năm 2030 là 24 dây chuyền với tổng công suất 36,31 triệu tấn; như vậy, dự kiến đến năm 2030 cả nước có 109 dây chuyền sản xuất xi măng với tổng công suất 140,35 triệu tấn/năm.

Tổng sản lượng clinker và xi măng sản xuất năm 2020 của ngành đã khoảng 104 triệu tấn, tổng sản lượng xi măng và clinker tiêu thụ năm 2020 khoảng 100 triệu tấn. Trong đó, tiêu thụ trong nước khoảng 62 triệu tấn; xuất khẩu khoảng 38 triệu tấn.

Với lĩnh vực gạch ốp lát, Bộ cho biết, tính đến hết năm 2020, cả nước đã có 83 nhà máy sản xuất gạch ốp lát được đầu tư với tổng công suất khoảng 826 triệu m²/năm, trong đó có: 57 nhà máy sản xuất gạch ceramic, tổng công suất 608 triệu m²/năm; 21 nhà máy sản xuất gạch granite, tổng công suất 182 triệu m²/năm; 05 nhà máy sản xuất gạch cotto, tổng công suất 31 triệu m²/năm. Tổng sản lượng sản xuất năm 2020 khoảng 560 triệu m² , trong đó gạch ceramic khoảng 420 triệu m²; granite 120 triệu m² và cotto khoảng 20 triệu m². Tổng sản lượng tiêu thụ nội địa năm 2020 khoảng 465 triệu m² trong đó gạch ceramic khoảng 340 triệu m²; granite 100 triệu m² và cotto khoảng 25 triệu m² , Giá trị xuất khẩu khoảng 180 triệu USD.

Ngành sản xuất kính xây dựng cũng đang trong tình trạng cung lớn hơn cầu, dẫn tới một số DN đã phải tạm dừng sản xuất trên một số dây chuyền.

Số liệu thống kê cho thấy, tính đến hết năm 2020, tổng công suất thiết kế các nhà máy sản xuất khoảng 5.120 tấn/ngày tương đương 355 triệu m² quy tiêu chuẩn/năm, trong đó kính nổi là 3.370 tấn/ ngày (tương đương 235 triệu m² quy tiêu chuẩn/năm) và kính cán là 700 tấn/ngày (tương đương 48 triệu m² quy tiêu chuẩn/năm), kính siêu trắng 1.050 tấn/ngày (tương đương 72 triệu m² quy tiêu chuẩn/năm).

"Sản lượng sản xuất kính xây dựng năm 2020 đạt khoảng 280 triệu m², sản lượng kính phẳng tiêu thụ khoảng 200 triệu m², hiện tại một số đơn vị sản xuất kính đã phải tạm dừng sản xuất trên một số dây chuyền", Báo cáo của Bộ chỉ rõ.

Do đó, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, khi xem xét, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án sản xuất các sản phẩm nói trên cần cân nhắc tránh việc đầu tư tràn lan, dẫn đến cung vượt cầu, gây lãng phí nguồn lực xã hội. Riêng đối với lĩnh vực xi măng, thực hiện theo Chỉ thị số 38/CT-TTg ngày 29/9/2020 của Thủ tướng Chính phủ: Hạn chế việc đầu tư mở rộng, nâng công suất các dự án xi măng tại các thành phố lớn, khu vực tập trung dân cư, các khu vực cảnh quan, môi trường thiên nhiên cần được bảo vệ.

Các địa phương phải thực hiện nghiêm túc việc lấy ý kiến của cơ quan quản lý nhà nước về vật liệu xây dựng trước khi chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án đầu tư sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 6 của Nghị định số 09/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 của Chính phủ về quản lý vật liệu xây dựng.