Đồng Tháp Mười những ngày đầu mới khai phá bạt ngàn rừng cây với nhìều loài động vật như cá sấu, rắn, trăn, rùa, chuột... tha hồ sinh sôi nảy nở. Quá trình khai hoang lập ấp nơi đây cũng gắn liền với những món đặc sản đồng ruộng thể hiện tính sáng tạo trong văn hoá ẩm thực của người dân.
Ngoài những món ăn phổ biến từ các loại cá và rau đồng, bà con còn sáng tạo ra nhiều món ăn ngon, “độc” với những nguyên liệu đặc trưng cho vùng Đồng Tháp Mười trù phú. Cách chế biến tuy đơn giản nhưng hương vị của những món đặc sản này chắc chắn sẽ làm ngạc nhiên nhiều thực khách sành ăn.
Chuột quay lu
Món thịt chuột quay ly hấp dẫn thực khách xa gần.
Theo thống kế, có đến hàng trăm cách chế biến thịt chuột. Nhưng dân giả và độc đáo nhất vẫn là thit chuột quay lu. Để có món chuột quay lu ngon phải là chuột con to, làm sạch sẽ nhưng không lột da. Quan trọng nhất vẫn là tẩm ướt, gia vị cần: tỏi, hành tím băm nhỏ, đường, ớt, bột ngọt (mì chín), nước mắm. Sau đó để khoảng 15 phút để thịt chuột ngấm hỗn hợp này.
Lò lửa là chiếc lu hay còn gọi là khạp da bò người dân quê thường sử dụng để đựng nước sinh hoạt. Lò lửa đã được chuẩn bị từ trước để có đủ độ nóng, khi quay phải sử dụng lửa ngọn mới tạo được lớp da giòn đầy hấp dẫn. Chuột sẽ được quay trong lu, trở đều cho thịt chín.
Khi chuột gần chín, người ta phết lên da chúng một lớp mật ong nguyên chất thắng vàng cho dậy hương và đẹp màu. Món chuột quay lu đạt chất lượng là da chúng phồng ửng đỏ, thịt chín đều.
Món này phải bày với rau càng cua trộn giấm và cà chua, chấm nước mắm trong giằm xoài sống, nhâm nhi với rượu thuốc hay với mật ong.
Chuột xào xả ớt
Sau khi săn chuột về, người ta đun nước cho sôi, trụng chuột vào chảo nước, lột da cho sạch, lộ ra lớp thịt chuột trắng phau đem treo lên cho ráo nước, chặt bỏ đầu, đuôi, chân... Sau đó, chặt thịt chuột thành từng miếng vừa miệng, ướp tỏi, bột ngọt, đường, muối, ngũ vị hương, nước tương... độ chừng 5 phút cho thấm. Xong đâu đó, bắc chảo lên bếp, để thật nóng, cho mỡ, phi tỏi thật vàng, thơm, đổ sả ớt giã nhuyễn vào xào liên tục đến khi se lại mới cho thịt vào đảo đều tay. Khi thịt chín múc ra dĩa, rắc tiêu, đậu phộng lên. Dùng khi thịt còn nóng thì càng ngon tuyệt.
Cháo đậu xanh nấu với rắn hổ hành
Đồng Tháp Mười nổi tiếng có nhiều rùa, rắn. Đổ gạo và đậu xanh vào nồi nước hầm rắn hổ hành. Cháo chín nêm nếm vừa miệng, xé thịt rắn hổ hành nhỏ như thịt gà, trộn chanh, rau răm. Múc mỗi tô cháo cho vào một ít thịt rắn, có rắc tiêu hành trộn đều, ăn đến đâu mát đến đó vì cháo đậu xanh rắn hổ hành có tác dụng làm mát gan, giải nhiệt, vừa ngon vừa giàu dinh dưỡng.
Dồi lươn rim nước cốt dừa
Đây là món ăn khoái khẩu của người dân vùng Đồng Tháp Mười. Dồi lươn có hương vị đặc trưng của nước dừa, hành và đậu phộng, thơm, béo rất hấp dẫn.
Để chế biến món dồi lươn, trước hết phải làm cho lươn chết rồi dùng tro hoặc cám tuốt sạch nhớt, moi bỏ ruột rồi đem rửa sạch. Dùng dao sắc cắt phần thịt ở phía cổ lươn mà không làm đứt rời da lươn, đảm bảo da được liền từ đầu tới đuôi.
Thịt lươn băm nhuyễn rồi trộn với thịt nạc, nấm mèo, bún tàu cũng đã được băm nhuyễn cùng với gia vị, đường, nước mắm, tiêu sọ để nguyên hạt. Dùng thìa nhỏ trộn đều và múc hỗn hợp thịt băm cho vào đầy da thân lươn đã lột ra trước đó như làm dồi lợn, dồi chó. Dồn thịt xong khoanh tròn nguyên con lươn đặt vào nồi lấy củ hành tàu lột bỏ vỏ lụa, cắt đứng làm tư nếu là hành nhỏ, hoặc làm tám nếu là hành to xếp lên trên.
Đổ nước cốt dừa ngập thân lươn rồi bắc lên bếp, để lửa liu riu. Khi nước cốt dừa sôi lên vài lượt thì nêm gia vị, đường, nước mắm cho vừa ăn, xong nhấc xuống múc ra đĩa rắc đậu phộng giã giập lên trên.
Hãy thử món dồi lươn rim nước cốt dừa ăn kèm với bánh mỳ hoặc nhậu lai rai với rượu mạnh, đó quả là món ăn tuyệt vời khiến bạn ăn rồi khó thể nào quên.
Cá lóc nướng trui
Cá lóc đồng nướng trui là món ngon mà bạn không nên bỏ qua khi đến đây.
Cá lóc nướng trui đặc sản tự hào không chỉ ở Đồng Tháp mà còn của cả người dân khắp các tỉnh miền Tây Nam bộ. Món ăn chế biến không khó khi bạn chỉ cần xiên một cành tre tươi (để tre không bị cháy trong quá trình nướng) dọc theo thân cá rồi cắm ngược đầu cá xuống đất rồi chất rơm lên và đốt chín. Chỉ cần thêm một ít muối ớt, dăm loại rau vườn là bạn đã có thể thưởng thức được hương vị thơm ngon, đậm đà của món ăn này.
Lẩu cá linh bông điên điển
Giống như cá lóc, lẩu cá linh bông điên điển cũng là món ăn phổ biến ở các tỉnh miền Tây Nam bộ vào mùa nước nổi (khoảng từ tháng 8 đến tháng 11 hằng năm). Để làm món ăn này, người ta chọn những con cá linh còn tươi rói, béo tròn, làm sạch mang, móc bỏ ruột, rửa lại bằng nước rồi để ráo. Bông điên điển chọn loại còn tươi, chưa bung cánh, khi ăn vừa giòn vừa có hương thơm nhẹ.
Là món ăn hương đồng gió nội nhưng lẩu cá linh bông điên điển chinh phục người ăn ngay từ màu sắc, hương thơm thoang thoảng cùng vị chua thanh của nước dùng, bên cạnh đó là thịt cá béo ngọt ăn kèm nước mắm nguyên chất, càng làm cho món lẩu này trở nên đậm đà.