Ngoài Vinamilk, cổ phần nhà nước tại những nhà sản xuất bia cũng đang thu hút được nhiều người mua tiềm năng đến từ Thái Lan, Nhật Bản.
Kế hoạch thoái vốn khỏi 12 doanh nghiệp lớn thuộc sở hữu nhà nước của Việt Nam đang nhận được sự quan tâm mạnh mẽ, nhất là của những công ty nước ngoài đang tìm chỗ đứng vững chắc ở thị trường 93 triệu dân này.
Theo đó, chính phủ Việt Nam nhắm đến việc thoái vốn toàn bộ tại 12 công ty từ nay cho tới cuối năm 2017. Vinamilk sẽ là một trong những công ty thực hiện đầu tiên. Hiện tại, Công ty đầu tư vốn nhà nước (SCIC) hiện nắm gần 45% cổ phần tại Vinamilk và thu về giá trị cổ tức gần 100 triệu USD mỗi năm. Số cổ phần này sẽ được bán vào cuối năm nay.
Trong 7 công ty kế hoạch thoái vốn lần này, 4 công ty "lọt mắt xanh" của người Thái.
Quỹ đầu tư tại Nhật Bản, Mỹ và châu Âu đang cân nhắc việc mua lại số cổ phần kể trên. Tuy nhiên, một đối thủ nặng ký khác cũng có chung tham vọng là Thai Beverage – đơn vị sở hữu thương hiệu bia Chang và Mekhong. Trước đó vào năm 2013, công ty này cũng đã mua lại đối thủ cạnh tranh tại Singapore là F&N. Theo CEO Thapana Sirivadhanabhakdi, Việt Nam hiện là mục tiêu chủ chốt cho các thương vụ thâu tóm của họ.
Vinamilk là nhà sản xuất sữa lớn nhất Việt Nam với 40% thị phần. Họ sở hữu mạng lưới bán hàng lớn nhất nước về thực phẩm chế biến với gần 220.000 nhà bán lẻ - và đây chính là điểm hấp dẫn nhất đối với ThaiBev. Nếu hợp tác, Vinamilk cũng có thể dễ dàng tiến vào các thị trường nước ngoài như Thái Lan và Singapore.
Vinamilk bắt đầu phân phối sản phẩm tới khu vực Trung Đông với số lượng lớn vào mùa xuân và mở nhà máy sản xuất sữa tại Campuchia vào tháng 5. Tuy nhiên, việc kiểm soát của nhà nước đã hạn chế cơ chế quản lý linh hoạt.
Ngoài Vinamilk, cổ phần nhà nước tại những nhà sản xuất bia cũng đang thu hút được nhiều người mua tiềm năng. Hiện tại 89,6% cổ phần Bia Sài Gòn (Sabeco) – đơn vị đang kiểm soát 40% thị trường bia Việt Nam thu hút những người mua bao gồm Asahi Group và Kirin Holdings của Nhật Bản. Ngoài ra còn có AB InBev của Bỉ và Boon Rawd của Thái Lan cũng thích thú với thương vụ này.
Nhà nước cũng sẽ bán 82% cổ phần tại nhà sản xuất bia lớn thứ 2 trên cả nước là Hà Nội bia (Habeco). Carlsberg của Đan Mạch – đơn vị đang sở hữu số cổ phần còn lại tại đây có thể tham gia vào vòng đấu giá mua lại số cổ phần này. Habeco hiện kiểm soát 20% thị phần bia tại Việt Nam.
Lượng tiêu thụ bia tại Việt Nam tăng 10% trong năm 2015 lên mức 3,4 tỉ lít, vượt cả Trung Quốc, Nhật Bản.
Cổ phần ở nhựa Tiền Phong và Bình Minh cũng rơi vào tầm ngắm của Siam Cement – nhà sản xuất vật liệu lớn nhất Thái Lan – đơn vị vốn cũng đang nắm một lượng cổ phần tại 2 công ty kể trên.
Theo bộ Công nghiệp và thương mại Việt Nam, thị trường nhựa Việt Nam đang phát triển với tốc độ 20 – 25% mỗi năm. Nhu cầu đóng gói thực phẩm và hàng tiêu dùng trong nước đang đẩy thị trường này phát triển mạnh hơn nữa.
Trong danh sách những công ty thoái vốn nhà nước lần này còn có Bảo hiểm Bảo Minh, công ty Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam, công ty Khoáng sản và cơ khí Hà Giang, công ty Đầu tư và phát triển hạ tầng Việt Nam, công ty Xuất nhập khẩu Sa Giang, FPT và công ty con FPT Telecom.
Tính đến cuối năm 2015, Việt Nam có 800 doanh nghiệp sở hữu nhà nước. Chính phủ đã bán khoảng 60 trong số này trong giai đoạn từ tháng 1 – 7, thu về 233 triệu USD. Tuy nhiên, 12 công ty nằm trong kế hoạch thoái vốn mới nhất sẽ là nhưng đơn vị cốt lõi thực hiện tư nhân hóa hoàn toàn.
Động thái kể trên của chính phủ Việt Nam diễn ra trong đúng giai đoạn chứng khoán đang sôi động. Kể từ tháng 1, chỉ số chứng khoán VnIndex đã tăng 30%. Các nhà đầu tư nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong sự khởi sắc này với 722 triệu USD đổ vào thị trường trong nửa đầu năm nay, nhiều gấp 3,5 lần so với năm ngoái.
Vân Đàm
Theo Trí Thức Trẻ/Nikkei