Giới thiệu tổng quan về tỉnh Nghệ An

Tỉnh Nghệ An nằm ở trung tâm khu vực Bắc Trung Bộ, đất rộng, người đông. Với diện tích 16.490,25 km², lớn nhất cả nước; dân số hơn 3,037 triệu người (tính đến năm 2014), đứng thứ tư cả nước; là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh; hội tụ đầy đủ các tuyến giao thông đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường biển, đường thủy nội địa; điều kiện tự nhiên phong phú, đa dạng như một Việt Nam thu nhỏ... Nghệ An có nhiều tiềm năng và lợi thế để thu hút đầu tư và ngày càng có nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đến tìm hiểu cơ hội đầu tư, kinh doanh tại Nghệ An

ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

Vị trí địa lý kinh tế

Nghệ An là tỉnh nằm ở trung tâm vùng Bắc Trung bộ, giáp tỉnh Thanh Hóa ở phía bắc, tỉnh Hà Tĩnh ở phía nam, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân  Lào ở  phía  tây  với 419  km đường biên giới trên bộ; bờ biển ở phía đông dài 82 km. Vị trí này tạo cho Nghệ An có vai trò quan trọng trong mối giao lưu kinh tế - xã hội Bắc - Nam, xây dựng và phát triển kinh tế biển, kinh tế đối ngoại và mở rộng hợp tác quốc tế. Nghệ An nằm trên các tuyến đường quốc lộ Bắc - Nam (tuyến quốc  lộ 1A dài 91 km đi qua  các  huyện  Quỳnh Lưu,  Diễn Châu,  Nghi Lộc,  Hưng Nguyên và thành phố Vinh; đường Hồ Chí Minh chạy song  song  với quốc lộ 1A dài 132 km đi qua các huyện Quỳnh Lưu, Nghĩa Đàn, Tân Kỳ, Anh Sơn, Thanh Chương và thị xã Thái Hòa; quốc lộ 15 ở phía tây dài 149 km chạy xuyên suốt tỉnh); các  tuyến  quốc  lộ  chạy  từ  phía đông  lên  phía  tây,  nối với nước bạn  Lào thông  qua  các cửa khẩu (quốc lộ 7 dài 225 km, quốc lộ 46 dài 90 km, quốc lộ 48 dài trên 160 km). Tỉnh có tuyến đường sắt Bắc -Nam dài 94 km chạy qua.

Tỉnh Nghệ  An có 1 thành  phố loại 1 (TP. Vinh),  2 thị xã (Cửa Lò, Thái Hòa) và 17 huyện: 10 huyện miền núi (Thanh Chương, Kỳ Sơn, Tương  Dương,  Con  Cuông,  Anh Sơn, Tân Kỳ, Quế Phong, Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn) và 7 huyện đồng  bằng  (Đô Lương, Nam Đàn, Hưng   Nguyên,   Nghi  Lộc,   Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Yên Thành).

Nghệ An nằm  trong  hành  lang kinh tế Đông - Tây nối liền Mianma - Thái Lan - Lào - Việt Nam - biển Đông theo đường 7 đến cảng Cửa Lò.  Nằm  trên  các  tuyến  du  lịch quốc gia và quốc tế (tuyến du lịch xuyên  Việt;  tuyến  du  lịch Vinh - Cánh đồng Chum – Luôngprabang - Viêng Chăn - Băng Cốc và ngược lại qua Quốc lộ 7 và đường 8).

Với vị trí như vậy, Nghệ An đóng vai trò quan  trọng  trong  giao lưu kinh tế, thương  mại, du  lịch, vận chuyển  hàng  hóa  với cả nước và các nước khác trong khu vực, nhất là các nước Lào, Thái Lan và Trung Quốc, là điều kiện thuận lợi để kêu gọi đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Đất đai - Thổ nhưỡng

Diện tích:

Nghệ An có diện tích tự nhiên là 16.490,25 km². Hơn 80% diện tích là vùng đồi núi nằm ở phía tây gồm 10 huyện,  và 1 thị xã; Phía đông là phần  diện  tích  đồng  bằng  và duyên hải ven biển gồm 7 huyện, 1 thị xã và thành phố Vinh. Phân chia theo nguồn  gốc hình thành  thì có các nhóm đất như sau:

- Đất thủy thành: Phân  bố  tập trung  chủ yếu ở các huyện  đồng bằng, ven biển, bao gồm 5 nhóm đất: đất cát; đất phù sa, dốc tụ; đất mặn; đất phèn  mặn; đất bạc màu và biến  đổi do  trồng  lúa. Chiếm vị trí quan  trọng  trong  số này có 189.000 ha đất phù sa và nhóm đất cát, có ý nghĩa lớn đối với sản xuất nông nghiệp của tỉnh.

- Đất địa thành: Loại đất này tập trung  chủ yếu ở vùng núi (74,4%) và bao gồm các nhóm đất sau: Đất đỏ vàng phát  triển trên  đá phiến thạch sét ( tổng diện tích 433.357 ha), Đất vàng nhạt phát  triển trên sa thạch và cuội kết (tổng diện tích 315.055 ha), Đất vàng đỏ phát triển trên  các  đá  axít  (tổng  diện  tích khoảng  217.101 ha), Đất đỏ  nâu trên đá vôi (tổng diện tích khoảng 34.064 ha), Đất nâu đỏ trên bazan (tổng diện tích khoảng 14.711 ha), Đất Feralit đỏ  vàng  trên  núi, đất mùn trên núi cao.

Địa hình:

Nằm  ở  Đông  Bắc dãy  Trường Sơn, Nghệ An có địa hình đa dạng, phức  tạp,  bị  chia  cắt  mạnh  bởi các dãy đồi núi và hệ thống  sông, suối. Về tổng thể, địa hình nghiêng theo  hướng tây bắc - đông nam, với ba vùng sinh thái rõ rệt: miền núi, trung du, đồng bằng ven biển. Trong đó, miền núi chiếm tới 83% diện tích lãnh thổ. Địa hình có độ dốc lớn, đất có độ dốc lớn hơn 8° chiếm gần 80% diện tích tự nhiên toàn tỉnh, đặc biệt có trên 38% diện tích đất có độ dốc lớn hơn 25°. Nơi cao nhất là đỉnh Pulaileng (2.711m) ở huyện Kỳ Sơn, thấp nhất là vùng đồng  bằng các huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Yên Thành, có nơi chỉ cao 0,2m so với mặt nước biển (xã Quỳnh Thanh, Quỳnh Lưu). Đặc điểm địa hình trên là một trở ngại lớn cho việc phát  triển mạng  lưới giao thông  đường  bộ, đặc biệt là các tuyến  giao thông  vùng trung du và miền núi, gây khó khăn cho phát triển lâm nghiệp và bảo vệ đất đai khỏi bị xói mòn, gây lũ lụt cho nhiều vùng trong  tỉnh. Tuy nhiên, hệ thống sông ngòi có độ dốc lớn, với 117 thác lớn, nhỏ là tiềm năng lớn có thể khai thác để phát  triển thủy điện và điều hòa nguồn nước phục vụ sản xuất và dân sinh.

Khí hậu:

Nghệ An nằm trong  vùng nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh và chia làm hai mùa  rõ rệt: mùa  hạ nóng, ẩm, mưa nhiều (từ tháng  5 đến tháng  10) và mùa đông  lạnh, ít mưa (từ tháng  11 đến  tháng  4 năm  sau). Nhiệt độ trung bình hàng  năm từ 23 - 24°C. Sự chênh lệch nhiệt độ giữa các tháng trong năm khá cao. Nhiệt độ trung bình các tháng nóng nhất (tháng 6 đến tháng 7) là 33°C, nhiệt độ cao tuyệt đối  42,7°C;  nhiệt  độ  trung  bình các  tháng   lạnh  nhất   (tháng   12 năm trước đến  tháng  2 năm sau) là 19°C, nhiệt  độ thấp  tuyệt  đối -0,5°C. Số giờ nắng trung bình/năm là 1.500 - 1.700 giờ. Lượng mưa bình quân hàng năm dao động từ 1.200 - 2.000 mm/năm.

TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Tài nguyên rừng

Rừng Nghệ An mang  nhiều nét điển hình của thảm thực vật rừng Việt  Nam. Theo  thống  kê có đến 153 họ, 522 chi và 986 loài cây thân gỗ, chưa  kể  đến  loại thân  thảo, thân  leo và hạ đẳng. Trong đó có 23 loài thân gỗ và 6 loài thân thảo được  ghi  vào  sách  đỏ  Việt  Nam. Rừng tập trung ở các vùng đồi núi với hai kiểu rừng phổ biến là rừng kín thường xanh, phân bố ở độ cao dưới 700m và rừng  kín hỗn  giao cây lá kim, phân  bố ở độ cao lớn hơn 700m. Rừng Nghệ An vẫn là nguồn nguyên liệu quan trọng cho khai thác và phát  triển các ngành công  nghiệp. Tổng trữ  lượng  gỗ hiện còn khoảng 52 triệu m³, trong đó có tới 42,5 vạn m³ gỗ Pơmu. Trữ lượng tre, nứa, mét khoảng trên 1 tỷ cây.

Cùng  với sự  đa  dạng  của  địa hình, cảnh  quan  sinh thái đã tạo cho hệ động  vật ở Nghệ An cũng đa dạng  phong  phú. Theo thống kê động  vật Nghệ An hiện có 241 loài của 86 họ và 28 bộ. Trong đó: 64 loài thú, 137 loài chim, 25 loài bò sát, 15 loài lưỡng thê, trong đó có 34 loài thú, 9 loài chim, 1 loài cá được ghi vào sách đỏ Việt Nam.

Tổ chức Văn hóa,  Khoa học  và Giáo dục Liên hợp quốc (UNESCO) đã công nhận và xếp hạng khu dự trữ sinh quyển Tây Nghệ An gồm rừng nguyên sinh - vườn quốc gia Pùmát có diện tích 93.523 ha, khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống có diện  tích 41.127 ha, khu bảo  tồn thiên  nhiên  Pù Hoạt có diện  tích trên 34.723 ha với nhiều loài động vật,  thực  vật  quý  hiếm  có  tiềm năng phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái. Khu dự trữ này trải dài trên 9 huyện miền núi của tỉnh.

Tài nguyên biển

Nghệ An có bờ biển dài 82 km và diện tích vùng biển 4.230 hải lý vuông, dọc bờ biển có 6 cửa lạch (lạch  Cờn, lạch  Quèn,  lạch  Thơi, lạch Vạn, Cửa Lò, Cửa Hội ) với độ sâu từ 1 đến  3,5 m thuận  lợi cho tàu thuyền  có trọng tải 50 - 1.000 tấn ra vào. Từ độ sâu 40 m trở vào là vùng có đáy tương  đối bằng  phẳng, vùng phía ngoài  có nhiều  đá ngầm  và chướng  ngại vật, cồn cát, nơi tập trung nhiều bãi cá có giá trị kinh tế cao. Theo điều tra của Viện nghiên cứu hải sản, trữ lượng hải sản các loại Nghệ An khoảng  80.000 tấn, khả năng khai thác cho phép khoảng 35-37 nghìn tấn/năm.

Trữ lượng cá ở vùng  có độ sâu trên 30m trở ra chiếm 60%; cá nổi chiếm  30%, cá  đáy  chiếm  70%, lượng cá nổi có khả năng khai thác dễ hơn. Cá biển ở Nghệ An có tới 267 loài trong 91 họ, tập trung nhiều  vào  các  loài  như  cá  trích 30-39%, cá  nục  15-20%, cá  cơm 10 - 15%. Tôm biển có 8 loài sống tập trung  ở vùng nước nông 30m trở vào; tôm he khả năng khai thác lớn, chiếm 30% tổng số tôm. Có hai bãi tôm chính: bãi Lạch Quèn diện tích 305 hải lý vuông, trữ lượng 250 - 300 tấn, khả năng khai thác 50%; bãi Diễn Châu diện tích 425 hải lý vuông, trữ lượng 360 - 380 tấn, khả năng  khai thác 50%. Dọc bờ biển Nghệ An có 3.500 ha nước lợ sử dụng cho việc nuôi trồng thủy sản và sản xuất muối.

Bờ biển  Nghệ An có nhiều  bãi tắm đẹp  và hấp dẫn như bãi tắm Cửa Lò, Nghi Thiết, Cửa Hiền, Quỳnh Bảng, Quỳnh Phương..., nước sạch, sóng không lớn, độ sâu thoải,  độ  mặn  thích  hợp, ở vị trí thuận lợi về giao thông. Tuy nhiên, chưa được đầu tư để khai thác tốt phục  vụ du khách như Cửa Hiền, Quỳnh Phương, đảo Ngư, đảo Lan Châu...

Với bờ biển dài và nhiều cửa lạch, Nghệ An có nhiều tiềm năng phát triển vận tải biển, trong đó cảng Cửa Lò và cảng cá Cửa Hội. Cảng Cửa Lò (hiện tại tàu loại 10.000 tấn ra vào thuận lợi, khu vực kho bãi rộng  khoảng  13.000 m²) đã được Nhà nước quyết định đầu tư nâng cấp, mở rộng thành cảng nước sâu và đã được khởi công xây dựng, có công suất tàu đến  50.000 tấn, bắt  đầu  khai thác  vào  năm 2015. Đây là điều  kiện thuận  lợi, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và vùng Bắc Trung Bộ trong tương lai.

Tài nguyên khoáng sản

Nghệ An có nhiều  loại khoáng sản khác nhau, phân bố tập trung, có trên địa bàn  nhiều  huyện. Các loại khoáng  sản của Nghệ An có chất lượng cao, nguyên  liệu chính gần  nguyên  liệu phụ, gần  đường giao thông  nên  rất thuận  lợi cho phát  triển sản xuất xi măng, gốm sứ, bột  đá siêu mịn, gạch  lát, sản phẩm thủ công mỹ nghệ...

CƠ SỞ HẠ TẦNG

Giao thông, vận tải

Nghệ An là một  đầu  mối giao thông  quan trọng của cả nước. Có mạng lưới giao thông phát triển và đa dạng, có đường bộ, đường sắt, đường sông, sân bay và cảng biển, được hình thành và phân  bố khá hợp lý theo các vùng dân cư và các trung tâm hành chính, kinh tế.

- Đường bộ: quốc  lộ 7, quốc  lộ 48, quốc lộ 46, quốc lộ 15, ngoài ra còn có 132 km đường Hồ Chí Minh chạy ngang  qua  các huyện  miền núi trung du của tỉnh.

- Đường sắt: 124 km, trong đó có 94 km tuyến Bắc - Nam, có 7 ga, ga Vinh là ga chính.

- Đường không: có sân bay Vinh, các tuyến bay: Vinh - Đà Nẵng; Vinh - Tân Sơn Nhất (và ngược lại).

- Cảng biển: cảng  Cửa Lò hiện nay có thể đón tàu 1,8 vạn tấn ra vào thuận lợi, làm đầu mối giao lưu quốc tế.

- Cửa khẩu  quốc  tế: Nậm Cắn, Thanh Thủy, sắp  tới sẽ mở thêm cửa khẩu Thông Thụ (Quế Phong).

Điện

Các phụ  tải tỉnh Nghệ An được cấp điện từ hệ thống điện miền Bắc thông  qua tuyến đường dây 220KV từ Thủy điện Hòa Bình tới trạm 500KV Hà Tĩnh (dây dẫn AC300 dài 271km) và 2 trạm biến áp 220/110KV: Hưng Đông và Nghi Sơn.

Bưu chính, Viễn thông

Cơ sở vật chất và mạng lưới bưu chính viễn thông  hiện đại, với đầy đủ các loại hình dịch vụ có thể đáp ứng  nhanh  chóng  nhu  cầu  trao đổi thông  tin, liên lạc trong  nước và quốc tế. Hạ tầng kỹ thuật  công nghệ thông tin – truyền thông của tỉnh được xếp hạng thứ 9/63 tỉnh, thành.  Trên địa bàn  tỉnh, hiện  có mặt hầu hết các mạng  điện thoại cố định và di động, phủ sóng hết các huyện,  thành,  thị trong  tỉnh. Đến nay, 100% phường, xã có điện thoại, mật độ thuê bao điện thoại tăng  nhanh  từ 10,2 máy/100 dân/ năm 2005 lên 90máy/100 dân/năm 2011; mật  độ  thuê  bao  internet hiện  đã  đạt  2.64  thuê   bao/100 dân; cáp quang đã phủ khắp 100% trung tâm các huyện và bưu cục

Tài chính, Ngân hàng

Tính đến  nay, trên địa bàn  tỉnh Nghệ An đã có tương  đối đầy đủ chi nhánh  của hầu  hết  các ngân hàng, tổ chức tài chính, tín dụng lớn  trong   nước  với  đủ  các  loại hình  như: Ngân  hàng  Nhà nước, Ngân hàng  Thương mại cổ phần, chi nhánh  bảo  hiểm  tiền  gửi, chi nhánh   quỹ  tín  dụng   nhân   dân trung  ương,  quỹ  tín  dụng  nhân dân cơ sở.

Giáo dục và đào tạo

Nghệ  An hiện  có 5 trường  đại học, 6 trường  cao đẳng, 4 trường trung cấp chuyên nghiệp, 61 cơ sở đào tạo nghề và 1.070 trường phổ thông.

Tiềm năng du lịch Nghệ An

Với điều kiện tự nhiên đa dạng và phong  phú  về địa hình, Nghệ An có nhiều  lợi thế  để phát  triển du lịch. Phía tây Nghệ An là các khu du  lịch gắn  liền với các khu bảo tồn thiên nhiên Pù Mát, Pù Huống, hoặc các danh thắng tự nhiên như thác Sao Va, thác Khe.

Phía đông  Nghệ An là một loạt các bãi tắm đẹp trải dài từ bãi Quỳnh Phương  - Quỳnh Lưu đến Diễn Thành - Diễn Châu, Cửa Hiền - Nghi Lộc và nổi tiếng hơn cả là bãi biển Cửa Lò.

Một  số  khu  du  lịch mới  hình thành,  có chất lượng cao và được nhiều   du   khách   biết   đến   như khu resort Bãi Lữ (tại xã Nghi Yên - huyện  Nghi Lộc)  hoặc  khu  du lịch biển Diễn Thành (huyện Diễn Châu) đang  tiếp tục phát  triển và khẳng định uy tín.

(Nguồn: nhipcauviet.com.vn)