Hám lãi không chịu giảm giá, nguy cơ mất 10 tỷ USD khó chiếm lại

Giá thịt lợn cố thủ không chịu giảm dẫn tới nguy cơ đánh mất thị trường 10 tỷ USD này. Hàng thiếu hụt sẽ được bù đắp bằng nhiều cách, song mất thị trường rồi rất khó lấy lại.

Giá thịt lợn tăng cao chưa từng có

Theo Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT), từ tháng 1-3/2019, lợn thịt hơi duy trì ở mức giá 45.000-47.000 đồng/kg; tháng 4-7/2019 giảm còn 35.000 đồng/kg, có lúc xuống dưới 30.000 đồng/kg. Song, do ảnh hưởng của bệnh dịch tả lợn châu Phi dẫn tới mất cân đối cung - cầu, khiến giá lợn thịt tăng mạnh. Cụ thể, tháng 8-12/2019, giá lợn hơi từ 42.000/kg vọt tăng lên mức 90.000 đồng/kg.

Ba tháng đầu năm nay, giá lợn hơi giảm từ 90.000 đồng/kg xuống 73.000 đồng/kg lợn. Đáng chú ý, từ 1/4, các doanh nghiệp chăn nuôi lớn đồng loạt giảm xuống mức 70.000 đồng/kg.

Thực tế, trên thị trường, kể từ tháng 4 đến nay, giá lợn hơi xuất chuồng bất ngờ bật tăng trở lại. Một số địa phương đã ghi nhận mức giá 93.000-95.000 đồng/kg lợn hơi.

Thiếu hụt nguồn cung, giá thịt lợn vọt tăng lên mức cao chưa từng có

Kéo theo đó, giá các sản phẩm thịt lợn tại chợ cố thủ ở mức cao, dao động từ 140.000-310.000 đồng/kg. Đây là mức giá cao nhất từ trước đến nay, biến thịt lợn từ thực phẩm bình dân thành món ăn xa xỉ.

Tại Hội nghị trực tuyến bàn giải pháp thúc đẩy chăn nuôi lợn sáng 6/5, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến chỉ rõ, đến nay giá thịt lợn vẫn tăng vì cung - cầu thịt lợn mất cân đối. Nguyên nhân khiến nguồn cung giảm mạnh là do dịch tả lợn châu Phi. Chưa kể, lợn giống giờ giá rất cao, chi phí chăn nuôi tăng cũng khiến giá thành tăng theo.

Bên cạnh đó, 15 doanh nghiệp chăn nuôi lợn quy mô lớn chỉ chiếm 35% thị phần lợn thịt. 65% còn lại do doanh nghiệp nhỏ, trang trại, hộ nông dân chưa xuống giá. Vì thế, chưa đủ sức để kéo giá bình quân lợn hơi xuống 70.000 đồng/kg.

"Một số doanh nghiệp chăn nuôi lợn quy mô lớn không xuất hoặc hạn chế xuất bán lợn thịt cũng làm thiếu nguồn cung, khiến giá lợn thịt tăng", ông Tiến nói. Lợn hơi xuất chuồng đến tay người tiêu dùng qua nhiều khâu trung gian khiến giá thịt lợn tăng cao (gần 43%).

Không cẩn thận sẽ mất thị trường 10 tỷ USD

Chia sẻ về ngành hàng thịt lợn, Bộ trưởng NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, trong rổ thực phẩm hiện nay có đến 65%-70% là thịt lợn. Điều không may là vào tháng 2/2019, dịch tả heo châu Phi xâm nhiễm vào nước ta và 4 tháng sau đã lây lan ra khắp 63 tỉnh thành. Đỉnh điểm rơi vào tháng 5/2019 chúng ta phải tiêu hủy tới 1,27 triệu con lợn.

Sau khi qua đỉnh dịch, các địa phương đẩy mạnh công tác tái đàn. Kết quả, 4 tháng đầu năm nay việc tái đàn, tăng đàn đã đáp ứng 80%. Tuy nhiên, tổng lượng vẫn đang thiếu, trong khi đó việc thay đổi thói quen ăn thịt heo không phải một sớm một chiều.

Thúc đẩy tái đàn là biện pháp mấu chốt để cân bằng cung cầu, đưa thịt lợn về mức giá hợp lý

“Chưa bao giờ gia cầm đến 500 triệu con như hiện nay. Thịt gà, cá, tôm,... quá ngon, giá hợp lý nhưng vẫn chưa thay đổi đc thói quen ăn uống của người tiêu dùng”, Bộ trưởng nói.

Muốn giải quyết vấn đề cung cầu đưa giá thịt lợn về mức hợp lý, theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, cần tái đàn, tăng đàn lợn theo hướng bền vững, an toàn. Nếu không làm như vậy thì nguy cơ chúng ta sẽ đánh mất thị trường này.

Tổng giá trị ngành hàng thịt lợn lên tới 10 tỷ USD. Ông Cường lưu ý không được để xảy ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung, cần bù đắp bằng nhiều cách như nhập khẩu... Khi đã mất thị trường rồi rất khó lấy lại, ông Cường nhấn mạnh.

Tốc độ tái đàn ở các doanh nghiệp lớn đang rất nhanh. Muốn đạt mục tiêu khôi phục đàn lợn cả nước bằng con số trước khi dịch xảy ra cuối quý III và đầu quý IV năm nay, phải thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp, đặc biệt chú trọng đến chăn nuôi hộ và các hợp tác xã đáp ứng điều kiện an toàn sinh học.

Song, Bộ trưởng Cường cho rằng, 15 doanh nghiệp chăn nuôi lớn không thể bao được hết thị trường. Các hộ chăn nuôi quy mô nhỏ và vừa, các HTX chính là hai khu vực chiếm tỷ trọng lớn nhất (66-67%% tổng đàn lợn). Do đó, cần ưu tiên đối tượng chăn nuôi nông hộ quy mô tập trung, trang trại, HTX.

Hiện nay sản lượng thịt lợn vẫn còn thiếu hụt khoảng hơn 20% so với trước khi có dịch tả lợn châu Phi. Nếu trong quý III ngành chăn nuôi không cố gắng thì nguồn cung thịt lợn chưa thể trở lại trạng thái cân bằng.

Bộ trưởng khẳng định chính các địa phương mới nắm quyền quyết định tới hiệu quả tái đàn. Ông đề nghị các tỉnh, thành chỉ đạo doanh nghiệp tham gia cung ứng sản phẩm cho hệ sinh thái ngành thịt lợn. Cần mời các DN thuộc địa bàn tỉnh nào thì đến làm việc với chủ trang trại, HTX, nông dân tỉnh đó để cùng bàn bạc, thể hiện trách nhiệm với cộng đồng trong cung ứng đầu vào - đầu ra; cử đội ngũ kĩ thuật chăm lo trang trại vệ tinh, hỗ trợ nông dân - chính là chăm lo thị trường, khách hàng của mình.