Hội An chống sạt lở bờ biển Cửa Đại theo giải pháp mới

Sau hơn 15 năm chống sạt lở bờ biển Cửa Đại, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam đã có tiền để đầu tư quy mô lớn nhằm khắc phục tình trạng sạt lở đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng và phức tạp tại khu vực tập trung nhiều resort lớn.

Những bao cát chống sạt lở tại bờ biển Cửa Đại, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Nhân Tâm

Với số vốn đầu tư 300 tỉ đồng và thời gian thực hiện trong vòng ba năm (2020-2023), dự án bao gồm xây dựng tuyến đê ngầm dài 1.030 mét nối tiếp với dự án chống xói lở khẩn cấp và bảo vệ bờ biển Hội An kết hợp với việc nạo vét Cửa Đại về phía bắc.

Theo một vị lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Nam, đây là dự án thuộc nhóm B các dự án sử dụng vốn ngân sách Trung ương được phê duyệt từ cuối năm ngoái để cải thiện bờ biển nổi tiếng, góp phần phát triển du lịch, dịch vụ, phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Hội An. Tuy nhiên do đại dịch Covid-19, nên dự án được trì hoãn đến hôm nay.

Thực ra, từ năm 2005, chính quyền địa phương miền Trung này đã bắt đầu thực hiện các bước nghiên cứu, lấy ý kiến chuyên gia cũng như đầu tư ban đầu để chống sạt lở bờ biển tại khu vực hiện nay là nơi hơn 20 cơ sở lưu trú với hơn 1.000 phòng, chủ yếu là resort, đang hoạt động.
Vào thời gian đó, biển đã lấn sâu vào đất liền hơn 160 mét. Khu vực xói lở chuyển dần về phía bắc, nhiều vị trí xói lở sâu vào các khu nghỉ dưỡng, bãi biển du lịch, khu dân cư, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân ở vùng biển này.

Từ cuối năm 2016, UBND tỉnh Quảng Nam đã phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình kè chống xâm thực bờ biển thành phố Hội An với tổng kinh phí đầu tư là 80 tỉ đồng, trong đó 50 tỉ đồng từ chương trình tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp và phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ổn định đời sống dân cư của Trung ương, còn lại ngân sách thành phố Hội An. Dự án xây dựng mới tuyến kè từ khu du lịch Vinpearl đến gần cửa sông Cửa Đại dài 750m với 50 phân đoạn, mỗi phân đoạn 15m, diện tích sử dụng đất khoảng 5 héc ta, thời gian thực hiện dự án từ năm 2016 - 2020.

Vào năm 2018, tỉnh Quảng Nam tiếp tục chi hơn 54 tỉ đồng đầu tư xây dựng kè biển Cửa Đại, đoạn từ resort Victoria về hướng Tây Bắc, Hội An.

Tuy nhiên, những năm gần đây, do ảnh hưởng của thời tiết khắc nghiệt và tình trạng biến đổi khí hậu mạnh hơn nên vùng bờ biển Hội An tiếp tục bị sạt lở nhanh chóng, đặc biệt là khu vực bãi biển Cửa Đại với chiều dài hơn 3km. Theo những người trong cuộc, ngoài sự biển đổi của thời tiết, nguyên nhân của tình trạng xói lở nghiêm trọng, dẫn đến nguy cơ mất bãi biển Cửa Đại - Hội An là mất cân bằng bùn cát và thiếu hụt bùn cát ở dải ven bờ do hoạt động nạo vét, khai thác cát cùng tác động của các hồ chứa ở thượng nguồn.

Theo ông Nguyễn Thế Hùng, Phó chủ tịch UBND TP. Hội An, vào cuối năm ngoái, do ảnh hưởng của không khí lạnh, hơn nữa có gió mạnh khiến thủy triều lên cao và đập sóng liên tục vào bờ, khiến tình hình sạt lở bờ biển tại Cửa Đại ngày càng nghiêm trọng.

Là người sống ở Hội An 20 năm, ông Claude M. Balland, Tổng giám đốc Victoria Hội An Resort & Spa, chia sẻ bản thân resort của ông cách đây nhiều năm đã tự bỏ tiền tỉ để làm bờ kè tại khu vực bờ biển của mình. Nhưng tình trạng sạt lở xảy ra chậm hơn chứ không thể chấm dứt do các khu vực lân cận bị sạt lở nghiêm trọng.

Từ những năm đầu 2010, ông đã nhiều lần cảnh báo vấn đề với chính quyền thành phố nhưng các giải pháp được triển khai sau đó như muối bỏ bể.

Bên cạnh đó, đại diện một số doanh nghiệp có ý kiến ngày các nhiều cơ sở lưu trú mọc lên sau này cũng góp phần làm tình trạng nghiêm trọng hơn. Họ tự làm bờ kè, chặn dòng chảy, không theo một quy hoạch chung, khiến dòng chảy của biển Cửa Đại thay đổi.

Thậm chí có ý kiến cho rằng nên xem xét lại ý kiến của các chuyên gia quốc tế tại một hội thảo từ năm 2015. Đó là bổ sung nhiều triệu mét khối cát để “nuôi” bãi biển.