Khu dự trữ sinh quyển thế giới ở Tây Nguyên

Cao nguyên Kon Hà Nừng vừa được Ủy ban Con người và sinh quyển thế giới (MAB) thuộc UNESCO công nhận khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Khu dự trữ sinh quyển Cao nguyên Kon Hà Nừng với diện tích hơn 410.000 ha, gồm hai vùng lõi là vườn quốc gia Kon Ka Kinh và khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng.

Nơi đây có hệ sinh thái rừng kín còn tương đối nguyên vẹn, có tính đa dạng sinh học cao đặc trưng cho hệ sinh thái rừng, hệ thực vật rừng và hệ động vật rừng của khu vực Tây Nguyên.

Khu bảo tồn có 863 loài thực vật thuộc 547 chi, 160 họ. Theo Sách đỏ Việt Nam năm 2007, có 22 loài cây ở khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng được đề cập tới, chiếm 2,55% tổng số loài của hệ thực vật khu vực và 5,13% số loài thực vật bậc cao có mạch thuộc Sách đỏ Việt Nam.

Động vật hoang dã có xương sống (thú, chim lưỡng cư và bò sát) có 380 loài. Trong đó, thú 80 loài, chim có 228 loài, bò sát có 38 loài... 64 loài động vật hoang dã có xương sống nằm trong danh mục các loài cần được ưu tiên bảo tồn cấp quốc gia và quốc tế.

Riêng trong Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng, có 12 thác nước cao trên 15 m nằm giữa rừng nguyên sinh, như thác Kpung nguyên sơ.

Thác K50 (hay còn gọi là Hang én) - nằm trong khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng. Thác K50 có độ cao hơn 50 m, được đánh giá là một trong những thác nước đẹp nhất Tây Nguyên, phía sau dòng thác là một hang đá lớn vốn là nơi trú ngụ của hàng ngàn con chim én rừng.

Đài quan trắc sinh thái cao 50 m, nằm ở giữa khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng.

Ở vùng lõi rừng (trại bò), có 17 hộ dân là người đồng bào Ba Na đang sinh sống, nguồn thu chủ yếu của họ từ chăn nuôi và các nguồn lợi từ rừng,

Các khu dự trữ sinh quyển sẽ là phòng thí nghiệm sống cho việc nghiên cứu, giáo dục, đào tạo và giám sát các hệ sinh thái, đem lại lợi ích cho cộng đồng cư dân địa phương, quốc gia và quốc tế.

Việc UNESCO công nhận các khu dự trữ sinh quyển của Việt Nam thể hiện sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những giá trị về đa dạng sinh học cũng như nỗ lực bảo tồn thiên nhiên, phát triển bền vững của Việt Nam. Đây cũng là cơ hội góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hóa của Việt Nam đối với thế giới.

Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga nằm trong khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng.

Ông Trịnh Viết Ty, Giám đốc ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng, cho biết tất cả 5 thôn làng vùng đệm đều được nhận khoán bảo vệ rừng. Ngoài việc tuần tra kiểm soát, lực lượng bảo vệ rừng sử dụng flycam, các phần mềm tích hợp trong điện thoại di động để trang bị, tập huấn cho lượng chuyên trách công tác quản lý bảo vệ rừng hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, cán bộ bảo vệ rừng còn gặp nhiều khó khăn về điều kiện ăn ở, nguy hiểm rình rập (cây ngã đổ, côn trùng cắn, lâm tặc khủng bố...", ngoài ra, cán bộ không có, hoặc có phụ cấp thấp, lương bình quân 3,5 triệu đồng một tháng.Ông Ty kiến nghị, chính phủ cần có chính sách đãi ngộ để thu hút người tài vào làm việc tại các khu rừng đặc dụng nói chung.

Trong giai đoạn 2000-2020, Việt Nam đã được công nhận tổng cộng 11 khu dự trữ sinh quyển thế giới, trở thành quốc gia có số lượng khu dự trữ sinh quyển đứng thứ hai trong khu vực Đông Nam Á, sau Indonesia với 19 khu.

Ảnh: Trần Hoá, Vườn quốc gia Kon Chư Răng