Kiến trúc sư Việt được vinh danh vì 'giải ngột ngạt' cho đô thị

Nhằm tưởng nhớ kiến trúc sư Turgut Cansever – người duy nhất trên thế giới ba lần giành được giải thưởng danh giá Aga Khan, Giải thưởng quốc tế mang tên Turgut Cansever được ra đời với mục tiêu hướng đến lưu giữ phong cách kiến trúc địa phương, thúc đẩy bảo tồn văn hóa và tôn vinh bản sắc địa phương giữa thời đại toàn cầu hóa.

Chuỗi dự án "Không gian thân thiện trong khu đô thị ngột ngạt" được kiến trúc sư Đoàn Thanh Hà (Hà Nội) thực hiện từ năm 2013 đến nay. Ban giám khảo đánh giá, dự án thể hiện được tư tưởng của Turgut Cansever, "kết hợp những khát vọng của kiến trúc sư với bản sắc kiến trúc truyền thống để phục vụ cộng đồng".

Kiến trúc sư Đoàn Thanh Hà. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Kiến trúc sư Hà cho biết ý tưởng về dự án "Không gian thân thiện trong khu đô thị ngột ngạt" đến với anh từ năm 2008, khi tiếp cận làng gốm Thổ Hà và đưa ra đề xuất mô hình không gian cộng đồng mở trong ngôi làng cổ có mật độ xây dựng dày đặc này. Đề xuất giúp khôi phục nghề làm gốm, khôi phục không gian cảnh quan ngõ xóm, thúc đẩy cuộc sống bền vững và đoạt giải Nhất FuturArc 2009 - giải thưởng tiên phong về thiết kế xanh ở châu Á.

Quy hoạch cải tạo làng Thổ Hà và Trung tâm Gốm Xanh. Ảnh: H&P Architects.

Theo kiến trúc sư Hà, không gian đô thị ở Việt Nam ngày càng ngột ngạt cả về mật độ xây dựng, vật liệu lẫn cách thức tạo nên không gian, sự thiếu liên kết giữa bên trong với bên ngoài. Để giảm ngột ngạt, điều tiên quyết là sự thân thiện.

Để có không gian thân thiện, kiến trúc sư Hà đưa ra bộ công cụ không ngăn cách (không cửa, hàng rào), không phân biệt (trong với ngoài, kiến trúc với cảnh quan), không giới hạn (phạm vi ranh giới, đối tượng tiếp cận sử dụng) đồng thời sử dụng các vật liệu sẵn có tại địa phương (tre, đất, đá,..).

Trong chuỗi dự án, bên cạnh các công trình cộng đồng, kiến trúc sư Hà cũng thực hiện nhà ở. Ba công trình nhà ở đã hoàn thiện đều có diện tích xây dựng nhỏ hơn 40 m2, dựa trên trên ba tiêu chí:

- Tối thiểu có ba tầng sử dụng (nền, sàn, mái) nhằm tiết kiệm quỹ đất, nước

- Kiến trúc gồm ba thành phần: bộ khung kết cấu, hệ bao che (hai-ba lớp), phần hoàn thiện (cầu thang, đồ đạc)

- Ba kiểu mái nhà sinh lợi (phát triển nông nghiệp, năng lượng tái tạo hoặc cả hai)

Công trình Ngôi nhà "thở" qua hệ cửa chớp cao 4 tầng
từng được giới thiệu trên VnExpress cũng đáp ứng hầu hết tiêu chí trên.

Bên trong một công trình nhà ở do kiến trúc sư Hà thiết kế. Ảnh: Nguyễn Tiến Thành.

Hiện nay, kiến trúc sư Hà vừa hoàn thành dự án "Hồi sinh công viên Mỏ Mạo Khê". Anh đang thực hiện ngôi làng bằng đất và tre ở Lạng Sơn, dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay.