Lối thoát cho khu kinh tế Bờ Y?

Với những khó khăn ngổn ngang trong việc đầu tư hạ tầng cùng thu hút đầu tư, liệu việc thành lập Khu thương mại đặc biệt trong Khu kinh tế (KKT) cửa khẩu quốc tế Bờ Y sẽ là giải pháp để KKT này phát triển xứng tầm với tiềm năng của mình.

Tỉnh Kon Tum mới đây đã đề xuất lên Chính phủ được thành lập một khu thương mại đặc biệt nằm trong KKT Bờ Y, áp dụng quy chế đặc biệt như Khu thương mại Lao Bảo (Quảng Trị). Chính phủ cũng đã có văn bản giao Bộ Tài chính nghiên cứu đề xuất nói trên.

Năm 1999, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Quốc tế Bờ Y (KKTCK) tại huyện Ngọc Hồi (tỉnh Kon Tum). Với quy mô 70.438 ha, KKT Bờ Y sẽ trở thành khu kinh tế động lực, trung tâm tam giác phát triển ba nước Việt Nam – Lào – Campuchia.

Thế nhưng, theo báo cáo mới nhất của BQL KKT tỉnh Kon Tum, tính đến thời điểm hiện nay, tại KKTCK có 63 dự án đăng ký đầu tư. Trong đó, dự án đầu tư lĩnh vực SXKD có 47 dự án, tổng vốn đăng ký 1.132,3 tỷ đồng; vốn thực hiện 510 tỷ đồng. Trong đó: 27 dự án đã đi vào hoạt động; 8 dự án đang triển khai; 12 dự án đã được giới thiệu đất, chuẩn bị triển khai dự án. “Các dự án đầu tư vào KKTCK chủ yếu có qui mô nhỏ, chưa có dự án đầu tư nước ngoài, một số dự án đăng ký nhưng không triển khai đã bị thu hồ…” – báo cáo này nêu rõ.

Trong khi đó, theo quy hoạch, KKT Bờ Y sẽ trở thành khu kinh tế động lực, trung tâm tam giác phát triển ba nước Việt Nam – Lào – Campuchia. Dự tính năm 2025, Bờ Y sẽ trở thành đô thị loại II, bao quanh là các khu công nghiệp, thương mại – du lịch – giải trí sầm uất; góp phần chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp – dịch vụ…

Với những kết quả đạt được nêu trên thì có thể thấy rằng, mục tiêu trên còn rất xa vời!

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, đại diện BQL KKT tỉnh Kom Tum lý giải là do thiếu vốn đầu tư. Cụ thể, cơ sở hạ tầng KKTCK tuy đã được Trung ương và Địa phương quan tâm đầu tư nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Đầu tư giao thông chủ yếu tập trung vốn cho 2 trục chính (NT18, N5; Quốc lộ 40) nối từ đường Hồ Chí Minh và Trung tâm huyện vào cửa khẩu; các trục giao thông nối các khu chức năng và vào trung tâm các khu chức năng chưa được đầu tư nên việc liên kết, khai thác thu hút đầu tư vào các khu chức năng còn hạn chế; nguồn vốn để tạo mặt bằng và quỹ đất sạch giới thiệu cho nhà đầu tư còn khó khăn. “Quy mô, mục tiêu phát triển KKTCK theo Quy hoạch chung được duyệt là rất lớn và có nhiều triển vọng phát triển, tuy nhiên nguồn vốn hỗ trợ đầu tư từ ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và nguồn vốn xã hội hóa đầu tư còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư kết cấu hạ tầng KKTCK mà Quy hoạch chung đã xác định” – ông Phạm Thanh Hà – Trưởng BQL Khu kinh tế tỉnh Kon Tum nhấn mạnh.

Để thoát khỏi những khó khăn vừa nêu và vươn lên này, Đại diện BQL KKT tỉnh Kon Tum đã kiến nghị Cho phép thành lập Khu thương mại đặc biệt trong Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Bờ Y (Khu phi thuế quan) gồm: Khu I, Khu III, Khu III – Khu trung tâm khu kinh tế cả khẩu quốc tế Bờ Y, với diện tích 1.181 ha.

“Bờ Y trong thời gian qua vẫn giống như là một khu công nghiệp. Ưu đãi không có gì đặc biệt trong khi nhà đầu tư đến đây để đầu tư sinh lời, là để tối đa hóa lợi nhuận chứ không phải làm từ thiện, giúp Việt Nam phát triển các vùng khó khăn. Do đó, nếu thành lập được Khu Thương mại đặc biệt, tôi nghĩ chắc chắn Bờ Y sẽ đi lên” – một chuyên gia nhấn mạnh.

Nguyễn Phước / DĐDN