Môi trường kinh doanh Việt Nam thế nào sau 3 năm thực hiện Nghị quyết 19?

Môi trường kinh doanh Việt Nam liên tục cải thiện, năm 2016 tăng 9 bậc, từ vị trí số 91 lên vị trí số 82. Đây là mức cải thiện nhiều nhất kể từ năm 2008. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn nhiều hạn chế, khoảng cách Việt Nam "lọt" vào top ASEAN 4 được cho rằng còn khá xa...

Khoảng cách Việt Nam với mục tiêu ASEAN 4 còn rất xa?

Tại hội nghị triển khai Nghị quyết 19/2017 sáng 10/3, TS. Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết sau 3 năm thực hiện Nghị quyết 19, môi trường kinh doanh Việt Nam liên tục cải thiện, năm 2016 tăng 9 bậc, từ vị trí số 91 lên vị trí số 82. Đây là mức cải thiện nhiều nhất kể từ năm 2008.

"Đã có nhiều thay đổi nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn. Chẳng hạn như việc Bộ Công Thương bãi bỏ Thông tư 37 về kiểm tra hàm lượng formaldehyte trên sản phẩm dệt may, giúp tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng và hàng vạn ngày công cho các doanh nghiệp dệt may.

Hay việc bãi bỏ xác nhận khai báo hóa chất giúp tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng bởi hàng năm doanh nghiệp phải thực hiện khoảng 55.000 tờ khai báo hóa chất hàng năm", ông Nguyễn Đình Cung cho biết.

Tuy nhiên, ông Cung cho rằng trên thực tế khoảng cách của Việt Nam so với mục tiêu nằm trong top 4 ASEAN như Nghị quyết 19/2017 đề ra còn khá xa.

Điều đáng nói, theo ông Cung, một bộ phận công chức nói riêng và cơ quan quản lý nhà nước nhìn chung còn thụ động, trì trệ, rất ít chịu đổi mới, sáng tạo.

"Câu trả lời thường nghe là 'chúng tôi làm đúng quy định', luôn dành phần đúng về cơ quan nhà nước; ít chủ động đề xuất bổ sung, sửa đổi quy định có liên quan để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp", ông Cung cho rằng, những bổ sung, thay đổi từ hầu hết đều do sức ép từ doanh nghiệp, từ chính phủ và từ dư luận xã hội.

Viện trưởng CIEM cũng cho biết, còn rất nhiều văn bản được nêu trong Nghị quyết 19 nhưng vẫn chưa bổ sung, sửa đổi theo yêu cầu. Chưa giảm được số lượng hàng hoá phải kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu từ 30% xuống còn 15%.

"Đây là món nợ lớn đối với doanh nghiệp", ông Cung nhận xét.

Phó thủ tướng truy Bộ "chây ỳ" ban hành Thông tư

Tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết: "Tôi có nghe anh Cung (Viện trưởng CIEM - PV) nói Bộ Khoa học và công nghệ chậm sửa đổi, ban hành Thông tư 28 sau hàng loạt lời hứa hẹn. Ngay tại đây, tôi muốn lãnh đạo bộ hứa bao giờ sẽ sửa đổi để thuận lợi hoá cho người dân?".

Trước câu hỏi của Phó thủ tướng, ông Trần Việt Thanh - Thứ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ báo cáo: Thông tư 28 về hợp chuẩn, hợp quy và đánh giá sự phù hợp công nghệ, thời gian vừa qua cũng được đổi mới mạnh mẽ, vừa rồi Nghị định 107 đã được Chính phủ ban hành.

"Để soạn thảo và ban hành Nghị định này hết sức vất vả, đã có sự tham gia của các bộ ngành mới ra được Nghị định này. Nghị định này đã được ban hành thì phải sửa đổi các Thông tư cho phù hợp. Chúng tôi hứa từ 1 - 2 tháng nữa, Thông tư 28 sẽ được sửa đổi, sửa chữa theo Nghị định trên", ông Thanh nói.

Không đồng ý câu trả lời của ông Thanh, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nói: "Các doanh nghiệp kiến nghị, các anh nói với tôi là đã họp với rất nhiều bộ ngành. Một trong những lý do Bộ đưa ra là vướng mắc chưa có Nghị định. Bây giờ Nghị định đã ban hành thì theo nguyên tắc, Nghị định ban hành không đợi Thông tư. Vì thế, khi trình Nghị định lên Chính phủ, các anh phải có Thông tư rồi".

"Tôi đề nghị Thứ trưởng không thể nói 1 - 2 tháng nữa sẽ ban hành. Tất cả các vấn đề đã được họp các bộ ngành rồi. Chính phủ đã ban hành Nghị định, các anh phải nhanh chóng soạn và ký Thông tư hướng dẫn nhằm tạo người dân, doanh nghiệp thực hiện. Không để Nghị định có hiệu lực rồi mà phải đợi Thông tư", Phó thủ tướng yêu cầu.

Sau khi nghe ý kiến của Phó thủ tướng, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ "xin" thời hạn trong vòng 15 ngày, bắt đầu tư hôm nay sẽ ban hành Thông tư mới theo Nghị định mới.

Trên thực tế, Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN Quy định về công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy và phương thức đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật được ban hành năm 2012 và theo quy định đã hết thời hạn hiệu lực.

Theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Khoa học và công nghệ đã soạn thảo Dự thảo Nghị định về nội dung này. Tháng 10/2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 107/2016/NĐ-CP quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ đánh giá sự phù hợp, thay thế nội dung Thông tư 28. Tuy nhiên, đến nay nội dung Thông tư 28 vẫn ràng buộc các doanh nghiệp.

N.Mạnh / BizLIVE