Nghệ An: Khu chung cư, khu đô thị mới nhiều chuyện đáng bàn

Khoảng 5 năm trở lại đây, số lượng chung cư và các khu đô thị mới ở TP. Vinh phát triển nhanh chóng. Dù vậy, các điều kiện về hạ tầng và các cơ sở thiết yếu lại chưa được đảm bảo, việc quản lý dân cư cũng đang gặp nhiều khó khăn.

Nhà văn hóa khối Tân Phúc (phường Vinh Tân) được xây dựng từ năm 2015 sau một thời gian dài người dân đến sinh sống

Đến khu chung cư Glory (phường Trường Thi), anh Lê Nam, cư dân của khu cho biết: Chúng tôi được biết mình là công dân của khối 15 nhưng trên thực tế chưa có mối liên hệ nào giữa khối với người dân xung quanh. Ở đây chúng tôi chỉ biết đi làm và về chứ không được tham gia các sinh hoạt của khối xóm…

Chia sẻ về điều kiện sống ở khu dân cư anh cũng cho biết: Trước khi quyết định mua chung cư, chúng tôi cũng đã tham khảo kỹ càng và muốn tìm một khu chung cư trung tâm, điều kiện sinh hoạt đảm bảo. Nhưng về đây mới thấy nhiều điều bất cập. Ví dụ, theo như quy hoạch ban đầu, trẻ em có khu vui chơi nhưng nay khu vui chơi ấy đã được chuyển thành bãi đậu xe. Quá trình sinh sống đã nảy sinh nhiều vấn đề như hư hỏng các hạng mục, thang máy không sử dụng được nhưng lại không có ban quản lý đứng ra sửa chữa, dẫn đến sự việc xảy ra trong một thời gian dài nhưng chậm được giải quyết.

Sống ở khu chung cư Tràng An ba năm và đã nhập hộ khẩu nhưng cho đến nay vợ chồng chị Hoàng Yến vẫn chưa một lần dự sinh hoạt ở nhà văn hóa khối, dù rằng trên giấy tờ mình là công dân của khối Tân Phượng. Nhiều hộ dân trong khu chung cư cũng rất ít khi biết về các chủ trương, chính sách của địa phương bởi ít khi được phổ biến hoặc mời dự họp. Chị Hoàng Yến cho biết: Đã là người của khối xóm thì sẽ có rất nhiều ràng buộc cả về quyền lợi và nghĩa vụ. Tuy nhiên, chúng tôi lại giống người “ở trọ” ngay chính nơi mình sinh sống.

Những năm gần đây, các khu đô thị, khu chung cư trên địa bàn TP. Vinh phát triển khá nhanh với 50 khu dân cư mới. Điều này, cũng dẫn đến khá nhiều những áp lực cho các chính quyền sở tại, khi mà sự phát triển dân cư chưa đi kèm với sự phát triển của các điều kiện hạ tầng khác.

Thực tế, qua tổng hợp hiện nay của Phòng Quản lý đô thị TP. Vinh sau khi đã thành lập các khu ở mới thì mới có 4 khu đô thị thành lập khối mới là Khối Trung Đô và Khối Tân Hợp (phường Hưng Dũng), khối 15 (phường Quang Trung), Khối Tân Phúc (phường Vinh Tân). Số còn lại tuy một số khu đã đủ điều kiện để thành lập khối riêng nhưng đều sinh hoạt ghép hoặc sáp nhập với các khối xóm, dân cư liên kề. Tuy vậy, việc sáp nhập chỉ dừng lại ở thủ tục còn để hoạt động hiệu quả thì chưa có.

Nguyên nhân chính vì dân cư ở các khu đô thị chủ yếu là sống ở nhà tầng hoặc sống rải rác ở trong khu quy hoạch riêng vì vậy nếu sáp nhập vào sở tại thì việc liên lạc giữa cư dân các khu đô thị và các khối xóm rất khó khăn. Về phía chính quyền các khối, xóm nhiều nơi cũng không mặn mà với việc gia nhập của khu dân cư mới vì dân cư quá đông và khó quản lý, khó tiếp cận.

Riêng về việc xây dựng các nhà văn hóa, theo như quy hoạch ban đầu, các khu đô thị đều phải có nhà văn hóa hoặc nhà sinh hoạt cộng đồng. Nhưng trên thực tế, đa phần việc bố trí nhà sinh hoạt tại cộng đồng ở các khu chung cư, đô thị còn chưa được các chủ đầu tư quan tâm đúng mức, không bố trí hoặc bố trí với diện tích nhỏ không đáp ứng được nhu cầu của nhân dân.

Thống kê trên toàn thành phố, hiện ở các khu đô thị, các khu dân cư chỉ mới có 17 nhà sinh hoạt cộng đồng, nhưng đa phần còn tận dụng như chung cư Trung Đô bố trí tại nhà gara để xe; các chung cư như Lê Lợi, Quang Trung bố trí ngay tại tầng 1 chung cư; một số nhà cộng đồng khác thì đang được sử dụng để kinh doanh dịch vụ. Điều này cũng đã tác động không nhỏ đến việc triển khai các chủ trương chính sách pháp luật của Đảng và nhà nước, cũng như của chính quyền địa phương.

Chúng tôi cũng đã đến khối Tân Phúc (phường Vinh Tân) và gặp khối trưởng Lê Văn Lợi cũng được ông cho biết về những bất cập hiện nay trong việc sử dụng hạ tầng văn hóa ở khu chung cư: Khối Tân Phúc hiện nay có hơn 1.000 hộ dân (gấp 4 lần ở các khối khác cùng phường) nhưng cả khối chỉ có một nhà văn hóa nhỏ. Vì vậy, nếu khối tổ chức họp thì không đủ chỗ cho người dân ngồi… Quá trình hoạt động ban cán sự khối gặp rất nhiều khó khăn, vì dân sống không ổn định, một số khu nhà chung cư, việc đi lại phải có thẻ riêng nên rất phiền hà. Cũng vì nhiều lý do nên dù đã rất nỗ lực nhưng ban cán sự khối vẫn khó “vực” dậy phong trào ở đơn vị vì các tổ chức hội không đủ các thành phần, người dân ở một số khu chung cư không mặn mà với các hoạt động do vẫn còn sinh hoạt ở nơi ở cũ hoặc cố tình chây ì trong việc nộp các khoản đóng góp…

Bên cạnh vấn đề trên, một bất cập khác cũng đang diễn ra ở các khu chung cư đó là việc khó quản lý nhân khẩu do quá trình mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho mượn giữa các hộ với nhau. Theo tổng hợp của Công an TP. Vinh, hiện trong tổng số 50 khu dân cư mới trên địa bàn, cơ quan công an chỉ mới tiến hành đăng ký thường trú 941 hộ với 3.207 nhân khẩu; đăng ký tạm trú 912 hộ với 2.401 nhân khẩu. Ngoài ra còn có 397 hộ với 1.145 nhân khẩu đang cư trú trong các khu chung cư, khu đô thị nhưng chưa đăng ký thường trú, tạm trú. Tập trung chính ở Vinh Tân (130 hộ), Hưng Lộc (80 hộ), Nghi Phú (50 hộ), Quang Trung (71 hộ), Trung Đô (20 hộ). Công an thành phố cũng đã trực tiếp kiểm tra được 1/539 hộ và xử phạt vi phạm hành chính 342 trường hợp với tổng số tiền gần 55 triệu đồng. Đây cũng là một phần nguyên nhân làm ảnh hưởng đến vấn đề an ninh trật tự như mất tài sản, một số đối tượng thuê nhà chung cư để tổ chức các hoạt động mại dâm, ma túy, cờ bạc…

Những vướng mắc, tồn tại này cũng đặt ra nhiều vấn đề cho công tác quản lý ở các khu đô thị mới, khu chung cư hiện nay. Điều đó cũng đòi hỏi thời gian tới, các ban, ngành liên quan và các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư trong việc quy hoạch, xây dựng các hạng mục, công trình phục vụ cộng đồng. Đồng thời tăng cường công tác quản lý, tiến hành kiểm tra thường xuyên và xử lý nghiêm túc các trường hợp cố tình vi phạm.

Ông Nguyễn Hoàng Mạnh, Chủ tịch UBND phường Vinh Tân: Các khu đô thị mới đã làm thay đổi bộ mặt của phường nhưng đi kèm với đó là những áp lực. Nguyên nhân chính là do khi quy hoạch và xây dựng các chủ đầu tư chưa chú trọng đến các vấn đề hạ tầng đi kèm như nhà văn hóa, trường học hoặc có nhưng sau đó đã thay đổi quy hoạch, sử dụng đất vào mục đích khác. Tại Vinh Tân, thời điểm này với việc dân cư tăng đột biến, đã gây áp lực đến việc tuyển sinh của các trường, hiện cơ sở vật chất chỉ đáp ứng đủ 1/3 nhu cầu.

Hoàng Trinh / baocongthuong.com.vn