Những ngôi làng cổ thanh bình đáng dừng chân tại miền Bắc

Làng là nơi lưu giữ những nét đẹp truyền thống bình dị, gần gũi trong văn hóa Việt Nam. Những ngôi làng cổ thanh bình với không gian yên ả vẫn là chốn dừng chân thích hợp nhất cho bạn khi muốn “trốn” khỏi sự náo nhiệt chốn đô thị.

Làng Cựu (huyện Phú Xuyên, Hà Nội)

Nói đến làng cổ ở Hà Nội, Đường Lâm hoặc Bát Tràng sẽ là hai cái tên xuất hiện nhiều nhất trong suy nghĩ của mọi người. Thế nhưng ít ai biết rằng, Thủ đô còn có một ngôi làng hơn 500 tuổi với những biệt thự pha lẫn kiến trúc Việt cổ và Pháp rất độc đáo khiến cho bất cứ ai đi ngang qua cũng phải trầm trồ chiêm ngưỡng. Đó chính là làng Cựu nằm tại xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên, Hà Nội.

Làng Cựu cách trung tâm Thủ đô khoảng 40 km về phía Nam. Về làng Cựu, có lẽ điều mà ai cũng muốn làm là được tản bộ chậm rãi trong những con ngõ hẹp, đơn sơ mà gợi nhiều xúc cảm. Không gian vùng quê thanh bình này khiến người ta cứ mãi xao xuyến, bâng khuâng vì cái đẹp đến từ cảnh vật.

Từ thời nước ta còn là thuộc địa của Pháp, làng Cựu đã có những ngôi nhà, quần thể nhà, biệt thự kiểu Pháp đẹp nhất vùng nông thông đồng bằng Bắc bộ thời bấy giờ. Đi qua sự chảy trôi của thời gian, những ngôi nhà ấy không thể tránh khỏi bị cũ kĩ, tàn phá ít nhiều, nhưng đường nét kiến trúc tinh tế vẫn gần như nguyên vẹn.

Làng cổ Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội)

Không còn xa lạ với người thích xê dịch nhưng làng cổ Đường Lâm vẫn là địa điểm đáng được du khách cân nhắc. Nằm không quá xa trung tâm thành phố, ngôi làng cổ này hoàn toàn phù hợp để đi về trong ngày và hứa hẹn đem đến cho bạn nhiều trải nghiệm thú vị.

Được mệnh danh là một trong những ngôi làng cổ nhất miền Bắc, Đường Lâm gây ấn tượng với không gian có sự kết hợp hài hòa của các gam màu: màu xanh lá của cây cối, màu xanh trong của bầu trời kết hợp với gam nâu cổ kính tỏa ra từ những ngôi nhà nhỏ. Chẳng còn gì bằng khi tới Đường Lâm vào một chiều thảnh thơi, ngắm sắc màu trầm buồn tỏa ra từ những bức tường nâu rêu phong in đậm dấu ấn thời gian.

Sau khi mua vé thăm quan, bạn có thể gửi xe và đi bộ vào làng. Trong chuyến đi, bạn cũng nên dừng chân tại quán chè đối diện đình làng Mông Phụ để uống nước chè xanh, thưởng thức kẹo dồi, kẹo lạc nổi tiếng ở nơi đây. Ngoài ra, Đường Lâm còn có món thịt quay rất nổi tiếng và đáng thử.

Làng Đường Lâm cách Hà Nội khoảng 44km, thuộc huyện Sơn Tây Hà Nội. Bạn có thể kết hợp thăm quan làng cổ cùng với Thành Cổ Sơn Tây (nằm trong trung tâm thành phố Sơn Tây), Đền Và cách 3km, hay đền Măng Sơn.

Làng gốm Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội)

Nằm bên bờ tả ngạn sông Hồng, làng gốm Bát Tràng thuộc tỉnh lộ 195, huyện Gia Lâm. Làng đã tồn tại ở ven đô Thăng Long với tư cách một làng nghề khoảng hơn 500 năm nay. Không chỉ có vậy, nơi đây còn là chốn dừng chân của những tâm hồn thích trải nghiệm, tìm hiểu về những giá trị văn hóa đặc sắc, lâu đời.

Tại đây có nhiều hoạt động vui chơi khám phá. Bát Tràng còn là nơi chụp ảnh lý tưởng cho các bạn trẻ bởi không chỉ là làng nghề độc đáo, nơi đây còn lưu giữ được khá nhiều lò gốm cổ bên dòng sông Hồng màu mỡ phù sa. Bên cạnh đó, du khách đến với Bát Tràng còn được thưởng thức những món ăn đặc trưng như bánh tẻ, bánh sắn, ổi Đông Dư ngon nức tiếng xa gần.

Bát Tràng được mệnh danh là thiên đường của đồ gốm với khu chợ làng nghề có vô vàn các mặt hàng hấp dẫn. Một trong những hoạt động thú vị tại làng Bát Tràng là ngắm nghệ nhân làm gốm và tự tay trải nghiệm hoạt động thú vị này, làm nên những đồ vật theo ý thích cá nhân. Nếu không có nhiều thời gian, bạn có thể mua đồ gốm do thợ làm sẵn

Để đến Bát Tràng, bạn có thể đi bằng xe máy hoặc ô tô vì ngôi làng này chỉ cách cách trung tâm Hà Nội hơn 10km về phía Đông Nam. Nếu đi xe bus, bạn chỉ cần ngồi trên xe bus số 47 khoảng 30 phút, đi qua những con đê xanh mướt là sẽ đến tận cổng làng Bát Tràng.

Làng Ước Lễ (huyện Thanh Oai, Hà Nội)

Làng Ước Lễ thuộc xã Tân Ước, huyện Thanh Oai vốn nổi tiếng với hương vị giò chả ngon trứ danh. Tuy nhiên, nếu có dịp ghé thăm ngôi làng cổ này, thứ khiến người ta choáng ngợp và bị mê hoặc đầu tiên phải kể đến nét kiến trúc mang đậm dấu ấn thời gian.

Đến Ước Lễ, thứ đầu tiên thu vào tầm mắt bạn chính là chiếc cầu cong cong rộng hơn 2 mét, dài khoảng 10 mét bắc qua con mương khá rộng dẫn vào làng. Kế đó, du khách sẽ được chào đón bởi chiếc cổng mang đậm dấu ấn Việt với lối vòm truyền thống, có sự gắn kết của những viên gạch đỏ vững chãi cùng vòm mái cong vút như lân. Trên gác cổng làng có treo bức đại tự: “Mỹ Tục Khả Phong” nghĩa là Phong tục đẹp được ban tặng. Tương truyền, danh hiệu cao quý này được vua Tự Đức thứ 33 ban tặng cho ngôi làng Ước Lễ.

Không mang dáng vẻ tấp nập, ồn ào, du lịch hóa, làng nghề hóa như nhiều làng cổ khác, Ước Lễ vẫn giữ cho mình nét thanh bình, vắng vẻ, đậm hồn quê như một thời xa vắng. Có lẽ cũng bởi vậy nên ngôi làng giò chả này không được nhiều người biết đến. Không chỉ cổng làng, những ngôi nhà, khu chợ với kiến trúc cổ xưa vẫn tồn tại hiên ngang như minh chứng rõ nét nhất về lịch sử huy hoàng của vùng đất lịch sử.

Làng Thổ Hà (Bắc Giang)

Nằm bên con sông Cầu, Thổ Hà là một trong những làng cổ hiếm hoi còn giữ được trong mình những nét văn hóa cổ của vùng Kinh Bắc, bao gồm nếp sinh hoạt, kiến trúc, tâm linh và sản xuất. Đây là làng quê có phong cảnh hữu tình, cây đa, bến nước, sân đình, những nếp nhà cổ san sát nằm sâu trong các ngõ hẻm cổ kính.

Khác với các làng ở đồng bằng Bắc Bộ, cư dân Thổ Hà hoàn toàn không có ruộng mà sống chủ yếu bằng nghề thủ công và buôn bán nhỏ. Trước 1960, làng nổi tiếng về nghề làm gốm. Nhưng về sau, người làng Thổ Hà chuyển sang làm bánh đa nem và mì gạo. Nếu ghé qua vùng quê này, không khó để bắt gặp những người dân đang miệt mài làm nghề trong khung cảnh thanh bình.

Làng Thổ Hà nổi tiếng với những kiến trúc cổ từ nhà cửa, cổng làng đến khu giếng cổ đều được làm bằng gạch nung và sành đắp nổi không tráng men. Đặc biệt, nơi đây còn hiện hữu ngôi chùa, ngôi đình Thổ Hà bề thế – một kiệt tác của kiến trúc cổ truyền Việt Nam.

Làng Nôm (Hưng Yên)

Ngôi làng 200 tuổi ở Hưng Yên có không gian uy nghi, dáng điệu hoài cổ đặc trưng của miền Bắc và là ngôi làng cổ duy nhất của phố Hiến còn tồn tại cho đến nay. Ở làng Nôm, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những đình, chùa, cột đá, hay giếng cổ 200 năm vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Bước qua cánh cổng làng có từ hàng trăm năm, một không gian làng quê còn khá nguyên vẹn mở ra trước mắt mọi người. Nằm ở vị trí trung tâm làng có một hồ nước rộng và trong xanh. Đặc biệt, dọc bên hồ là những ngôi nhà cổ hay nhà thờ tổ của các tộc họ lớn, làm toát lên nét văn hóa độc nhất vô nhị ở đất kinh kỳ phố Hiến. Đối diện với cổng làng, bên kia hồ là một quần thể kiến trúc đẹp gồm đình làng, giếng cổ và cây đa cổ thụ.

Làng Nôm hiện chưa phát triển về du lịch, nhưng cũng nhờ vậy đến đây, bạn sẽ được trải nghiệm không khí an yên của một vùng làng quê đúng nghĩa. Đây cũng là điểm đến lý tưởng cho người mê nhiếp ảnh và kiến trúc.

Hoàng Ngọc / dantri
Tổng hợp