Phương hướng phát triển các ngành, lĩnh vực tại Quảng Ninh đến 2020

XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÁC NGÀNH VÀ LĨNH VỰC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Trong định hướng phát triển kinh tế- xã hội tỉnh Quảng Ninh đã xác định rõ các chương trình ưu tiên cho phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế; phát triển du lịch; phát triển công nghiệp và ngành nghề phi nông nghiệp ở khu vực nông thôn, miền núi; phát triển kết cấu hạ tầng; thực hiện các dự án thuộc các chương trình quốc gia trên lãnh thổ của tỉnh và phát triển nguồn nhân lực, khoa học - công nghệ.

Bên cạnh đó, tỉnh định hướng tổ chức kinh tế theo không gian lãnh thổ theo hướng phát triển có trọng điểm trên từng khu vực kinh tế miền Tây và miền Đông của Tỉnh; phát triển khu kinh tế, các khu kinh tế cửa khẩu, các khu công nghiệp, một số khu công nghệ, các khu du lịch; phát triển kinh tế miền núi, hải đảo, bao gồm:

- Tiểu vùng phía Tây, với trung tâm là thành phố Hạ Long: ưu tiên phát triển công nghiệp khai thác than và các ngành công nghiệp phụ trợ cho ngành than; phát triển các khu công nghiệp; phát triển dịch vụ cảng biển, dịch vụ chuyển giao công nghệ, phát triển du lịch; xây dựng hiện đại các đô thị như Hạ Long, Uông Bí, Cẩm Phả; phát triển các lĩnh vực xã hội.

- Tiểu vùng phía Đông: hình thành Khu kinh tế Vân Đồn với việc phát triển du lịch, dịch vụ cao cấp; xây dựng cảng biển, cảng hàng không. Thúc đẩy phát triển mạnh Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái; nghiên cứu hình thành tổ hợp công nghiệp - dịch vụ - cảng biển tại phía Đông - Bắc tỉnh Quảng Ninh; xây dựng các khu kinh tế cửa khẩu Hoành Mô, Bắc Phong Sinh; phát triển kinh tế biển và hải đảo.

- Phát triển các lãnh thổ kinh tế trọng điểm, bao gồm: các khu công nghiệp, các trung tâm du lịch, các khu kinh tế cửa khẩu, Khu kinh tế Vân Đồn.

- Phát triển đô thị: nghiên cứu nâng cấp, thị trấn Cái Rồng lên đô thị loại III, các thị trấn huyện lỵ lên đô thị loại IV. Trong tương lai, Tỉnh sẽ có 2 đô thị loại II (Hạ Long, Móng Cái), 3 đô thị loại III (Uông Bí, Cẩm Phả, Cái Rồng) và 9 đô thị loại IV là các thị trấn huyện lỵ.

- Phát triển các điểm dân cư nông thôn, kinh tế miền núi và hải đảo. 

Phương hướng phát triển các ngành và lĩnh vực được xác định cụ thể như sau:

1. Công nghiệp

Phát triển các ngành công nghiệp có thế mạnh như: khai thác than, điện, vật liệu xây dựng, cơ khí mỏ, cơ khí đóng tàu, công nghiệp phục vụ du lịch…

a) Công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản:

- Khai thác và chế biến than;

- Khai thác và chế biến các khoáng sản khác như: sét, cao lanh, cát, đá…

b) Công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng: xây dựng mới các nhà máy xi măng lò quay có công nghệ tiên tiến và hiện đại ở khu vực Hoành Bồ. Liên doanh cung cấp clinker cho các trạm nghiền clinker ở Vùng Nam Trung Bộ và Vùng Đông Nam Bộ. Xây dựng nhà máy bao bì xi măng. Mở rộng và xây dựng mới các trạm trộn bê tông. Đầu tư dây chuyền sản xuất gạch không nung; Xây dựng nhà máy gạch lát ceramic, gạch tuynel, các cơ sở sản xuất đá ốp lát, ván ép.

c) Công nghiệp đóng tàu, cơ khí chế tạo: phát triển và hiện đại hóa ngành cơ khí mỏ, công nghiệp đóng và sửa chữa tàu thuyền đến 50.000 tấn.

d) Công nghiệp luyện kim: đầu tư xây dựng nhà máy tạo phôi, cán thép, thép tấm quy mô vừa.

đ) Công nghiệp chế biến nông sản, thủy sản, thực phẩm và đồ uống: ưu tiên đổi mới thiết bị, công nghệ; chuyển từ xuất khẩu nguyên liệu sang chế biến các sản phẩm có chất lượng cao. Đầu tư nâng cấp, mở rộng và xây dựng mới các nhà máy, cơ sở sản xuất, chế biến, nuôi trồng thủy sản, hoa quả, thực phẩm và đồ uống.

e) Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng: tập trung phát triển các ngành dệt, da, may, gốm sứ, thủy tinh…

g) Phát triển các ngành công nghiệp khác: công nghiệp điện, sản xuất phân đạm, than sinh hoạt, liên doanh sản xuất, lắp ráp ô tô...

h) Phát triển tiểu, thủ công nghiệp.

i) Định hướng phát triển các khu, cụm công nghiệp: đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu, cụm công nghiệp hiện có; nghiên cứu thành lập một số khu, cụm công nghiệp gắn với các khu kinh tế, khu dịch vụ như các Khu Công nghiệp (KCN): Cái Lân, Việt Hưng, Đồng Mai, Hải Yên, Ninh Dương, Chạp Khê, Phương Nam, Tiên Yên, Kin Sen và KCN sạch thuộc Khu kinh tế Vân Đồn, nghiên cứu thành lập một số khu công nghệ; cụm công nghiệp tại Đông Triều và một số cụm công nghiệp khác trên hành lang đường 18 A.

2. Du lịch

Đến năm 2020, sẽ thu hút khoảng 10,2 triệu lượt khách du lịch (trong đó, từ 3,7 – 4,5 triệu lượt khách quốc tế) và phấn đấu doanh thu đạt trên 5.000 tỷ đồng.

Tập trung phát triển 4 khu du lịch chính là: Hạ Long, Vân Đồn, Móng Cái - Trà Cổ, Uông Bí - Đông Triều – Quảng Yên thành trung tâm du lịch lớn tương xứng với vị thế của Tỉnh. Tổ chức các tuyến du lịch trong tỉnh, ngoài tỉnh và du lịch nước ngoài. Chú trọng phát triển các sản phẩm du lịch có chất lượng cao và các sản phẩm du lịch bổ trợ, sản phẩm lưu niệm thủ công mỹ nghệ, ẩm thực.

3. Thương mại, xuất nhập khẩu và các ngành dịch vụ khác

Phát triển ngành thương mại nội địa; đẩy mạnh phát triển kinh tế cửa khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu và hoạt động kinh tế đối ngoại; phát triển các loại hình dịch vụ tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và phần mềm, dịch vụ vận tải, xây dựng, tư vấn v.v... Tập trung xây dựng Hạ Long, Móng Cái thành các Trung tâm thương mại lớn của Tỉnh và của Vùng đồng bằng sông Hồng.

4. Nông, lâm nghiệp, thủy sản

- Phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, đa dạng hóa sản phẩm và cơ cấu kinh tế nông thôn; từng bước hình thành khu nông nghiệp công nghệ cao.

Tập trung thâm canh, chuyển đổi cơ cấu diện tích cây trồng hợp lý. Phát triển cây ăn quả, cây công nghiệp ngắn ngày và dài ngày, cây thực phẩm.

Phát triển mạnh chăn nuôi theo hướng công nghiệp hóa, từng bước trở thành ngành sản xuất chính.

- Phát triển lâm nghiệp toàn diện, chú trọng phát triển 3 loại rừng: rừng đặc dụng, phòng hộ, sản xuất. Hình thành 2 vùng sản xuất lâm nghiệp: vùng cây nguyên liệu gỗ cho sản xuất, xây dựng; vùng cây lâm nghiệp đặc sản (quế, hồi, thông nhựa) cho xuất khẩu. Đẩy mạnh sản xuất lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa.

- Phát triển thủy, hải sản trên quan điểm kết hợp hợp lý giữa khai thác, nuôi trồng và chế biến, chuyển từ xuất khẩu nguyên liệu sang chế biến xuất khẩu sản phẩm chất lượng cao.

5. Kết cấu hạ tầng

a) Giao thông vận tải

- Đường bộ:

+ Hành lang Đông - Tây: cải tạo và nâng cấp quốc lộ 18A đạt tiêu chuẩn cấp I; đoạn Đông Triều - Móng Cái cấp II; xây dựng mới tuyến cao tốc Hà Nội - Hạ Long - Móng Cái. Cải tạo, nâng cấp tuyến quốc lộ 4B từ Lạng Sơn đi Mũi Chùa đạt tiêu chuẩn cấp I nối với quốc lộ 18; cải tạo tuyến Móng Cái - Trà Cổ đi cảng Mũi Ngọc đạt tiêu chuẩn cấp II đồng bằng; xây dựng đường ven biển từ Quảng Ninh - Hải Phòng - Ninh Bình - Thanh Hóa.

+ Hành lang Bắc - Nam: cải tạo, nâng cấp quốc lộ 18C từ Tiên Yên đi cửa khẩu Hoành Mô, đường 340 từ Hải Hòa đến cửa khẩu Bắc Phong Sinh và quốc lộ 279 trong vành đai 2 đạt cấp III miền núi.

+ Cải tạo, nâng cấp các tuyến tỉnh lộ, huyện lộ kết nối với hệ thống đường quốc gia. Nâng cấp và xây mới các đường 341; 324; 343; 344.

+ Chuẩn bị xây dựng cầu Vân Tiên và đường 18 nối qua đảo Cái Bầu (Cẩm Phả - Vân Đồn - Tiên Yên). Hoàn chỉnh hệ thống các bến xe liên tỉnh và nội tỉnh; phát triển giao thông công cộng bằng xe bus v.v…

- Đường sắt: xây dựng đoạn nối ga Hạ Long vào cảng Cái Lân. Nghiên cứu xây dựng mới tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại nối vào ga Cổ Thành trên tuyến Kép - Cái Lân; tuyến đường Hạ Long - Móng Cái và tuyến nối với cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn. Xây dựng đường sắt chuyên dùng của ngành than khu vực Vàng Danh - Uông Bí ra cảng Điền Công; khu vực Cẩm Phả, Cửa Ông có đường bao cách ly với khu dân cư hoặc đường ngầm phía dưới đường dân sinh.

- Hệ thống cảng biển: Nâng cấp các cảng hiện có: Cửa Ông (Cẩm Phả), Mũi Chùa (Tiên Yên), Vạn Gia (Móng Cái), Hòn Nét, Con Ong (Vịnh Bái Tử Long). Nâng cấp cảng than Cẩm Phả cho tàu 4 vạn tấn. Xây dựng cảng du lịch tại Hạ Long. Mở rộng các bến tàu nhỏ như Dân Tiến, Thọ Xuân, Đá Đỏ (Móng Cái), Gềnh Võ (Hải Hà), Vạn Hoa (Vân Đồn) v.v… Nghiên cứu xây dựng cảng tổng hợp, kho xăng dầu tại Khu đầm nhà Mạc, thị xã Quảng Yên.

- Hàng không: xây dựng sân bay tại Vân Đồn, dự kiến trước mắt sẽ đón khoảng từ 1 - 1,5 triệu lượt khách/năm bằng loại máy bay tầm trung như A321, A320, B777 - 200 v.v…

b) Cấp điện

Mở rộng Nhà máy nhiệt điện Uông Bí (công suất 700MW); xây dựng các nhà máy nhiệt điện Mạo Khê (công suất 200MW), Hà Khánh (công suất 1.200MW, giai đoạn 1 công suất 600MW), Mông Dương với tổng công suất 2.000MW, Cẩm Phả 600 MW.

Xây dựng đường dây 220KV đến Hạ Long, đường dây 110KV mạch 2 đường 500KV đến Hoành Mô và Mông Dương ra Móng Cái, các tuyến 35KV, 22KV ra Bình Liêu, Hải Hà; mở rộng mạng lưới cấp điện cho Khu kinh tế Vân Đồn; nghiên cứu đưa điện lưới ra các đảo Minh Châu, Quan Lạn, Ngọc Vừng.

c) Cấp, thoát nước

- Mở rộng, nâng cấp và xây dựng mới một số công trình cấp nước phù hợp với quá trình phát triển như xây dựng nhà máy nước Việt Hưng công suất 80.000 m³/ngày đêm vào năm 2020. Khai thác đập Đá Trắng (10.000 m³/ngày đêm) cấp nước cho Khu công nghiệp Việt Hưng, huyện Hoành Bồ. Mở rộng Nhà máy nước Đông Triều (lên 4.000 m³/ngày đêm). Xây mới nhà máy xử lý nước ngầm tại Vĩnh Tuy (4.000 m³/ngày đêm) và nhà máy xử lý nước sạch (12.000 m3/ngày đêm) cung cấp nước cho Mạo Khê, Hoàng Thạch. Khai thác đập nước Đồng Ho (20.000 m³/ngày đêm). Xây dựng đập Đồng Giang và sử dụng nước hồ Yên Lập đưa công suất lên 100.000 m³/ngày đêm cung cấp nước cho khu du lịch Bãi Cháy và các cụm công nghiệp tại Hoành Bồ. Nghiên cứu xây dựng đập Ba Chẽ. Xây dựng cụm xử lý nước từ hồ Tràng Vinh và Đoan Tĩnh (8.000 m³/ngày đêm) để đưa công suất cấp nước cho Móng Cái lên 12.000 m³/ngày đêm. Xây dựng các công trình cấp nước cho một số huyện như Ba Chẽ, Bình Liêu, Đầm Hà, Hải Hà, Cô Tô (từ 600 - 2.000 m³/ngày đêm).

Giảm tỷ lệ thất thoát nước trong đô thị từ 55% xuống 20 - 25%. Thực hiện chương trình nước sạch nông thôn, đảm bảo đến năm 2020 có khoảng từ 95 - 100% số hộ nông thôn được dùng nước sạch.

- Quy hoạch và xây dựng đồng bộ hệ thống thoát nước, các khu chứa và xử lý nước thải, chất thải của các đô thị, các khu công nghiệp, khu du lịch bảo đảm giữ gìn môi trường sinh thái.

d) Thủy lợi

Đầu tư nâng cấp hệ thống thủy lợi, đảm bảo cấp đủ nước tưới cho diện tích lúa và rau màu; giải quyết tiêu úng, chống lũ nhằm phòng, tránh thiên tai, góp phần bảo vệ sản xuất, tính mạng và tài sản của nhân dân.

đ) Bưu chính - viễn thông

Đẩy nhanh tốc độ phát triển mạng lưới bưu chính - viễn thông hiện đại, đồng bộ, rộng khắp; nâng cao chất lượng dịch vụ bưu chính - viễn thông.

6. Phát triển nguồn nhân lực và các vấn đề xã hội

a) Phát triển dân số, nguồn lao động

- Dự báo dân số, lao động đến năm 2020:

- Định hướng về công tác dân số và giải quyết việc làm:

Đẩy mạnh công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình nhằm giảm tỷ lệ tăng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số, nguồn nhân lực; nâng cao dân trí, mở rộng đào tạo nghề; tiếp tục thực hiện chương trình xóa đói, giảm nghèo.

Chuyển đổi cơ cấu sử dụng lao động theo hướng giảm tỷ trọng lao động nông nghiệp, tăng tỷ trọng lao động công nghiệp, dịch vụ. Phát triển doanh nghiệp, mở rộng ngành nghề để tạo thêm việc làm. Xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

b) Giáo dục và đào tạo

- Giáo dục mầm non, phổ thông: đến năm 2020, tỷ lệ trẻ em từ 3 - 5 tuổi đến lớp đạt 67%, tỷ lệ học sinh tiểu học đạt 99%; trung học cơ sở phấn đấu đạt 95%.

Củng cố đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, bảo đảm đủ về số lượng, nâng cao chất lượng giáo viên. Tăng cường cơ sở vật chất cho các trường học.

Nghiên cứu thành lập trường Đại học đa ngành; đầu tư nâng cấp, xây dựng mới một số trung tâm dạy nghề ở huyện theo hướng đa ngành; khuyến khích các tổ chức và cá nhân tham gia phát triển đào tạo nghề.

- Thực hiện xã hội hóa giáo dục, nghiên cứu chính sách ưu đãi hợp lý đối với giáo viên khu vực biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Có chính sách ưu đãi nhằm thu hút các chuyên gia và lao động kỹ thuật giỏi từ nơi khác đến làm việc tại Tỉnh.

c) Phát triển y tế

 Nghiên cứu xây dựng 1 bệnh viện đa khoa, bệnh viện chuyên khoa nhi, phụ sản tại miền Đông của Tỉnh.

d) Văn hóa - thông tin, thể dục - thể thao

- Tăng cường các hoạt động văn hóa, thông tin ở vùng núi, ven biển, biên giới, hải đảo. Xây dựng trung tâm văn hóa tỉnh, nhà bảo tàng tỉnh; xây dựng các trung tâm văn hóa thông tin ở các huyện, nhà văn hóa các xã. Bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa. Tích cực chuẩn bị để đề nghị công nhận Vịnh Bái Tử Long là di sản thiên nhiên thế giới. Phát triển các loại hình văn hóa, nghệ thuật. Xây dựng, bồi dưỡng lực lượng sáng tạo văn hóa, nghệ thuật.

- Hiện đại hóa thư viện tỉnh; chú trọng phát triển xuất bản, in, phát hành sách, báo. Nghiên cứu khôi phục nhà xuất bản với 200 đầu sách/năm. Hoàn thiện hệ thống phủ sóng phát thanh - truyền hình trên địa bàn tỉnh; nghiên cứu và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, cho phép thành lập xưởng phim truyền hình.

- Phát động phong trào toàn dân tham gia thể dục, thể thao. Phát triển thể thao đỉnh cao, thể thao chuyên nghiệp, kết hợp với thể thao quần chúng và nghiệp dư. Tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật cho ngành thể thao. Xây dựng trung tâm thể thao của tỉnh và sân vận động ở các huyện.

đ) Đào tạo nguồn nhân lực.

- Có kế hoạch đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ quản lý, khoa học kỹ thuật, công nhân kỹ thuật. Tỷ lệ lao động được đào tạo nghề đạt từ 35 - 40% vào năm 2020. Đa dạng hóa các loại hình đào tạo. Đào tạo công chức nhà nước các cấp, đào tạo các nhà doanh nghiệp.

- Xây dựng chương trình đào tạo công nhân kỹ thuật có tay nghề cao và hệ thống các trường, trung tâm đào tạo cán bộ công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển các khu công nghiệp, khu công nghệ trong vùng.

e) Khoa học - công nghệ.

- Xây dựng quy hoạch phát triển khoa học và công nghệ trực tiếp sản xuất (khoa học công nghệ doanh nghiệp và cơ sở sản xuất); trong đó, tập trung lập quy hoạch xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật khoa học và công nghệ trực tiếp sản xuất. Xác định rõ các chương trình, dự án then chốt, các giải pháp cụ thể. Cần có bước đi với các nhiệm vụ cụ thể giúp các ngành chức năng, các địa phương liên quan tổ chức thực hiện theo lộ trình để khoa học và công nghệ nhanh chóng phát triển trở thành lực lượng trực tiếp sản xuất.

- Tổ chức xây dựng và sớm đưa vào hoạt động các khu công nghệ cấp tỉnh (còn gọi là các “khu sinh dưỡng” công nghiệp, khu ươm tạo công nghệ, khu ươm tạo doanh nghiệp, khu nông nghiệp công nghệ cao, khu công nghệ cao...) trở thành trụ cột của hệ thống hạ tầng kỹ thuật khoa học và công nghệ trực tiếp sản xuất.

- Xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển khoa học công nghệ; trong đó, có cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các khu công nghệ, sản phẩm công nghệ, đổi mới công nghệ và ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ. Đặc biệt, ưu tiên khuyến khích các doanh nghiệp phát triển khoa học công nghệ trực tiếp sản xuất.

g) Bảo vệ tài nguyên và môi trường

Đẩy mạnh việc sử dụng công nghệ sạch và phương tiện xử lý, ngăn ngừa ô nhiễm. Bảo vệ khu di sản thế giới Vịnh Hạ Long, bảo vệ sự đa dạng của hệ sinh vật. Giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường từ việc khai thác, chế biến và vận chuyển than, chống ô nhiễm công nghiệp, ô nhiễm do khai thác và vận tải biển. Có biện pháp thu gom và xử lý nước thải, chất thải rắn.

h) Quốc phòng, an ninh.

Phát triển kinh tế - xã hội phải gắn liền với bảo đảm quốc phòng - an ninh trên từng địa bàn, đặc biệt là vùng biên giới, hải đảo. Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, bảo đảm ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Xây dựng lực lượng dự bị động viên mạnh, khu vực phòng thủ vững chắc. Xây dựng và củng cố các địa bàn dân cư trên các đảo, đưa dân ra các đảo có khả năng sinh sống, góp phần giữ vững chủ quyền biển, đảo.

 (Nguồn: www.tinhdoanquangninh.vn)