Quảng Ngãi kiên quyết loại bỏ dự án thép 3 tỷ USD Guang Lian

Bất chấp việc chủ đầu tư dự án thép Guang Lian Dung Quất là tập đoàn E-United và Tycoons Steel International của Đài Loan xin tiếp tục tái khởi động lại dự án sau 10 năm liên tục điều chỉnh và trì hoãn, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi vẫn tỏ ra kiên quyết loại bỏ dự án này.

Sau 10 năm nhận được giấy chứng nhân đầu tư, những gì chủ đầu tư xây dựng ở dự án thép Guang Lian chỉ là một số nhà ở cho công nhân, đóng một số cọc móng, khu nhà làm việc và xây tường bao

Trong kết luận thanh tra dự án thép Guang Lian Dung Quất, tại khu kinh tế Dung Quất, mới được công bố, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi  Trần Ngọc Căng đã chỉ đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh tham vấn ý kiến các bộ, ngành liên quan đến quá trình xử lý dự án này, trong đó “thể hiện rõ quan điểm là để nghị xử lý chấm dứt hoạt động của dự án theo Luật Đầu tư.”

Chỉ đạo trên thể hiện rõ sự kiên quyết của người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng Ngãi trong việc loại bỏ một dự án thép có quy mô vốn đầu tư lên đến 3 tỷ USD. Trước đó, vào mùa hè năm ngoái, Tycoons Steel International đã có văn bản nêu rõ không muốn tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam do thị trường thép hiện tại không mang lại tính khả thi cho dự án này. Văn bản này được gửi đến sau khi tập đoàn JFE Steel của Nhật Bản từ bỏ ý định mua lại dự án. Tuy nhiên, tháng Ba vừa qua, liên doanh này có văn bản xin phép được tái khởi động lại dự án. Đồng thời xin giảm quy mô vốn đầu tư xuống còn 2 tỷ USD.

Mặc dù vậy, kết luận thanh tra của tỉnh Quảng Ngãi và chỉ đạo của Chủ tịch Trần Ngọc Căng dường như đã đặt dấu chấm hết cho hi vọng tiếp tục kéo dài dự án của E-United và Tycoons Steel International. Điều này cũng tương tự như một thông điệp gửi đến nhà đầu tư rằng, chính quyền địa phương đã hết kiên nhẫn sau 10 năm chờ đợi.

Việc Quảng Ngãi tuyên bố kiên quyết loại bỏ dự án thép 3 tỷ USD diễn ra trong bối cảnh những lo ngại về môi trường của các dự án thép, đặc biệt là từ nhà đầu tư Đài Loan, đang lên cao trước nghi vấn nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh xả thải ra biển miền trung, khiến cá biển chết hàng loạt dọc từ bờ biển Hà Tĩnh tới Thừa Thiên Huế tháng trước. Cũng có thể trước những lo ngại đó, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi cũng không còn thực sự mặn mà muốn níu kéo nhà đầu tư ở lại, cho dù lần này cả Tycoons Steel International và E-United cam kết hoàn thành dự án ngay trong 42 tháng kể từ khi nhận được giấy chứng nhận đăng ký đầu tư điều chỉnh.

Trong kết luận thanh tra, chính quyền tỉnh đã khẳng định rõ rằng chủ đầu tư không có khả năng thực hiện dự án theo đúng tiến độ với cơ quan đăng ký đầu tư và không thuộc trường hợp giãn tiến độ theo quy định.

Theo kết luận này thì dự án “đủ điều kiện để nhà nước đơn phương chấm dứt hoạt động của dự án” theo Luật Đầu tư.

Dự án Guang Lian Dung Quất được cấp phép lần đầu vào năm 2006, đến nay đã trải qua 5 lần xin thay đổi tiến độ, quy mô đầu tư và cổ đông. Trong đó có 4 lần được chấp thuận, còn lần cuối cùng nhà đầu tư xin tăng vốn từ 3 tỷ USD lên 4,5 tỷ USD, cùng với đó là nâng công suất nhà máy từ 5 triệu tấn thép một năm lên 7 triệu tấn thép, đã không được chấp thuận.

Hiện tại, E-United – một tập đoàn thép cũng có tiếng của Đài Loan – đang nắm giữ khoảng 90% cổ phần tại dự án. Chủ đầu tư đã được bàn giao 377 ha đất để tiến hành xây dựng giai đoạn một, nhưng chỉ thực hiện xây dựng được một phần rất nhỏ gồm nhà làm việc, ký túc xá cho công nhân, đóng cọc và tường bao cùng hệ thống nước.

Tổng số tiền mà chủ đầu tư chi vào dự án tới nay khoảng 426 tỷ đồng, trong khi đó ngân sách nhà nước phải chi là 179 tỷ đồng cho các khoản giải phóng mặt bằng và bồi thường, tái định cư. Nếu xét cả về Luật Đất đai và Luật Đầu tư, kết luận thanh tra của tỉnh Quảng Ngãi cho rằng dự án này đều nằm trong diện phải thu hồi do vi phạm quy định về sử dụng đất và cam kết đầu tư.

Nếu như dự án này bị rút giấy chứng nhận đầu tư, cơ hội cho tập đoàn Hòa Phát hoặc Hoa Sen, cả hai tập đoàn đang muốn thay thế E-United và Tycoons Steel International, là rất lớn.

Ninh Kiều / DĐDN