Sai lầm thường gặp khi tự điều trị Covid tại nhà

Sử dụng toa thuốc không chính thống, dùng thuốc không đúng cách, đo nồng độ oxy trong máu sai cách... là những sai lầm thường gặp khi F0 điều trị tại nhà.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Như Vinh, Trưởng khoa Thăm dò Chức năng Hô hấp - Bệnh viện Đại Học Y Dược TP HCM, cho biết qua thời gian tư vấn điều trị cho F0 tại nhà, các bác sĩ phát hiện nhiều bệnh nhân có những quan niệm sai về bệnh, dẫn đến việc điều trị bị ảnh hưởng. Ngoài ra, nhiều bệnh nhân sử dụng chưa đúng hướng dẫn túi thuốc điều trị Covid-19 hay bình oxy...

Quá chủ quan hoặc lo lắng về bệnh

Theo bác sĩ Vinh, các thống kê cho thấy khoảng 70-80% bệnh nhân mắc Covid-19 không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, 20% có triệu chứng từ trung bình trở lên, 5% trở nặng.

Trên thực tế có hai trường phái đối lập. Một nhóm xem Covid-19 là nhẹ, chủ quan với bệnh. Đây thường là nhóm anti vaccine, xem Covid-19 là bệnh "nhẹ như cúm" nên không sợ, ít tuân thủ các nguyên tắc chống dịch. Đến khi mắc bệnh, những người này cũng chủ quan tự theo dõi tại nhà, chỉ khi diễn biến nghiêm trọng mới liên hệ nhân viên y tế, song tình trạng đã quá nguy kịch, không thể cứu được.

Trường phái còn lại lo sợ Covid-19 quá mức, hoang mang khi thấy nhiều người trẻ mắc Covid-19 không bệnh nền cũng tử vong. "Lo lắng thái quá sẽ dẫn đến stress, ảnh hưởng hệ miễn dịch. Ngoài ra, người mắc Covid-19 có tâm lý bất an hồi hộp dễ dẫn đến khó thở, ảnh hưởng đến hệ hô hấp, sức đề kháng", bác sĩ Vinh cho hay.

Sử dụng thuốc không chính thống

Theo bác sĩ Vinh, việc sử dụng tùy tiện các toa thuốc lan truyền trên mạng xã hội như thuốc trị giun, thuốc kháng viêm ibuprofen, thuốc trị sốt rét, tynelol... có thể gây hại đến sức khỏe của người bệnh. Ví dụ thuốc kháng viêm có thể gây loét bao tử, lạm dụng tynelol có thể gây suy gan...

Hiện vẫn chưa có nghiên cứu đầy đủ hay phê duyệt về những loại thuốc này trong điều trị Covid-19.

Sử dụng gói thuốc B quá sớm

Túi thuốc phát cho F0 đang điều trị tại nhà bao gồm ba gói A, B, C, sử dụng tùy thuộc vào triệu chứng. Trong đó, gói thuốc A là những thuốc thông dụng bao gồm thuốc hạ sốt và vitamin nâng cao thể trạng. Gói thuốc B bao gồm các loại thuốc kháng viêm có chứa corticoid và thuốc chống đông, đủ dùng trong ba ngày. Đây là những loại thuốc đặc trị, phải có ý kiến chỉ định của bác sĩ.

"Gói thuốc này được sử dụng khi có triệu chứng sớm suy hô hấp như khó thở, thở hụt hơi, SpO2 dưới 95%... trong lúc chờ nhân viên y tế đến hỗ trợ. Tuy nhiên nhiều người vì lo sợ nên đã sử dụng gói thuốc B quá sớm. Việc uống thuốc chống viêm quá sớm có thể gây ức chế miễn dịch sức đề kháng", bác sĩ Vinh nói.

Đo nồng độ oxy trong máu sai cách

"Nhiều người không tháo móng tay giả, lau sơn móng tay khi đo nồng độ oxy trong máu. Một số khác không xoa tay làm ấm trước khi đo khiến mạch máu co lại hoặc đo khi vừa leo cầu thang dẫn đến chỉ số SpO2 thấp, nên lo lắng hốt hoảng gọi nhân viên y tế", bác sĩ Vinh chia sẻ về các tình huống đo SpO2 sai cách.

Ngoài ra, theo bác sĩ, nhiều người đặt tay vào vị trí đo quá lỏng hoặc sai vị trí, khi vừa hiển thị số trên màn hình rút tay ra cũng dẫn đến kết quả sai. Việc lựa chọn thiết bị cũng rất quan trọng, cần lựa chọn nơi uy tín bán sản phẩm đảm bảo chất lượng, có thể test với những người đang khỏe mạnh để biết độ chính xác.

Sử dụng oxy sai cách

Theo bác sĩ Vinh, có hai nhóm sử dụng oxy sai cách. Một nhóm lạm dụng oxy vì nghĩ người bệnh Covid-19 thiếu oxy cần hỗ trợ sớm; nhóm còn lại sợ dùng oxy, sợ phụ thuộc bình oxy.

Với nhóm lạm dụng oxy, khi SpO2 ở 96-97% đã lo thở oxy. Việc sử dụng oxy quá sớm với người có bệnh mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có thể gây ức chế hô hấp, khó thở. Nhóm còn lại sợ lệ thuộc bình oxy nên cố chịu, dẫn đến oxy bị tụt lại ngay.

Bên cạnh đó, theo bác sĩ Vinh, sai lầm phổ biến đối với F0 sử dụng bình oxy tại nhà là không biết ngưỡng oxy mục tiêu. Nhiều người bệnh mong muốn ngưỡng SpO2 của mình cũng đạt 99% như người bình thường nên khi thở oxy với tốc độ 1 lít/phút thấy oxy tăng lên 94% thì vặn lên 2 lít, 3 lít, 5 lít thấy đạt 98% vẫn muốn vặn tiếp lên 6 lít để được như bình thường.

"Việc tăng oxy lên cao đột ngột có thể dễ dẫn đến ngộ độc oxy, ngoài ra khi lưu lượng tốc độ oxy tăng nhanh quá có thể gây khó chịu cho người bệnh", bác sĩ Vinh lưu ý.

Nhân viên y tế phường Linh Tây (TP Thủ Đức) thăm khám và phát thuốc cho F0 điều trị tại nhà, ngày 3/9. Ảnh: Quỳnh Trần