Thu hút đầu tư vào Khu công nghiệp: Cần chất hơn lượng

Các khu công nghiệp giờ đây không thể sử dụng mãi phương thức cũ để thu hút các nhà đầu tư mà buộc phải có những cách thức mới, hấp dẫn hơn, cùng với đó có chiến lược kinh doanh bài bản và nghiêm túc để gia tăng lợi thế cạnh tranh.

                      VSIP đã thu hút được 7,1 tỷ USD vốn FDI và tạo ra 180.000 việc làm

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến hết năm 2016, cả nước có 220 khu công nghiệp đang hoạt động và tỷ lệ lấp đầy đạt 51%. Nhiều chủ đầu tư đang nỗ lực tìm cách nâng cao tỷ lệ lấp đầy này.

Bám sát xu hướng

Một khu công nghiệp dễ dàng thu hút đầu tư nếu nằm trong khu vực có môi trường kinh doanh tốt, có lợi thế về giao thông đường bộ, cảng hàng không và cảng biển; cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh, chính sách ưu đãi hấp dẫn… Điều này đã trở thành chuẩn mực chung, khiến các khu công nghiệp xảy ra tình trạng cạnh tranh gay gắt ảnh hưởng tiêu cực đến thu hút đầu tư. Tuy nhiên, không thể theo phương thức cũ, lấy diện tích đất rộng làm thế mạnh, các khu công nghiệp hiện đã sử dụng những cách làm mới là xây dựng một mô hình riêng biệt để phục vụ từng lĩnh vực đặc thù và đã cho những “trái ngọt” trong kinh doanh.

Khu chế xuất Tân Thuận, một khu công nghiệp có thể nói là đầu tiên và lâu đời tại Việt Nam từng là “nạn nhân” của sự cạnh tranh kiểu này, không thể giữ chân nhà đầu tư mặc dù Tân Thuận nằm sát bên cảng biển, gần trung tâm thành phố, rất thuận tiện cho việc giao thương. Nguyên nhân là Tân Thuận khó có thể kiếm lời nếu cứ tiếp tục cho thuê nguyên lô theo giá hay phương thức cũ. Một giải pháp được Tân Thuận đặt ra là xây dựng các nhà xưởng từ 3-8 tầng với diện tích mỗi sàn trên dưới 1.000 m². Đây là cách thu hút các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, vốn đầu tư ít, nhưng muốn có ngay nhà xưởng hoạt động và các tiện ích đi kèm.

Theo Ban quản lý Khu Chế xuất Tân Thuận, nhờ mô hình mới: các nhà xưởng cao tầng, tỷ lệ lấp đầy lập tức gia tăng, hơn thế nữa còn giúp nâng cao năng suất đầu tư và số lượng doanh nghiệp hoạt động trên một héc – ta đất. Giá thuê đất trung bình tại Tân Thuận đã tăng lên 15 triệu USD/ha, gấp đôi so với trước đó là 7 triệu USD và số lượng doanh nghiệp tăng lên 12 doanh nghiệp trên mỗi héc-ta so với 1 doanh nghiệp/ha trước đây. Với hiệu quả đã được chứng thực, mô hình này đã bắt đầu lan rộng tại các khu công nghiệp của TP.HCM.

Ở chiều ngược lại, trong một chiến lược mới, Khu công nghiệp Hiệp Phước (TP.HCM) lại tập trung vào việc tạo ra các lô đất cho thuê có diện tích nhỏ từ 750 – 1.000 m² với mục tiêu thu hút các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và các doanh nghiệp khởi nghiệp vào thuê nhà xưởng sản xuất. Theo đánh giá của Ban lãnh đạo Hiệp Phước, số lượng các doanh nghiệp vừa và nhỏ rất lớn, có nhu cầu rất cao về mặt bằng sản xuất nên đây cũng là cách để đáp ứng nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp. Đến nay, động thái này đã thu hút được 34 dự án với 44 lô đất, tổng diện tích 20ha được lấp đầy với các ngành nghề sản xuất như: cơ khí, thực phẩm chế biến, điện tử, dược phẩm, hóa mỹ phẩm, kho vận…

Khu công nghiệp Hiệp Phước cũng được đánh giá là khá năng động trong các chiến lược kinh doanh của mình, khi trước đó Hiệp Phước đã mở một Khu Kỹ nghệ Việt – Nhật, đặt trong Khu Công nghiệp Hiệp Phước với mục tiêu thu hút các nhà đầu tư Nhật có quy mô nhỏ. Theo đó, Hiệp Phước triển khai các mô hình nhà xưởng xây sẵn theo tiêu chuẩn Nhật Bản, kèm theo các tiện ích khác như: giấy phép đầu tư, giấy phép xây dựng, tư vấn thuế, đầu tư, kế toán, đào tạo, huấn luyện và cả nhân lực biết tiếng Nhật. Như vậy, chủ đầu tư thực hiện tất cả dịch vụ từ A-Z, tạo môi trường thuận lợi nhất để nhà đầu tư tập trung nguồn lực cho sản xuất và kinh doanh. Nhờ đó, doanh nghiệp chỉ việc đi vào hoạt động sản xuất ngay mà không mất thời gian và chi phí cho các hoạt động trên. Mô hình này cũng khá thành công khi nhiều nhà đầu tư Nhật đã đăng ký hoạt động tại Hiệp Phước. Kết quả là các nhà đầu tư đã lấp đầy diện tích 13ha của mô hình này.

Nhân rộng thương hiệu

Xây dựng một mô hình riêng biệt để phục vụ các lĩnh vực đặc thù. Biết phát huy thế mạnh của riêng mình, nhiều khu công nghiệp đã sớm “gặt hái” trong kinh doanh.

Gần đây, TP.HCM đã bắt đầu tính đến việc triển khai nhân rộng mô hình Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC) ra khắp cả nước. Đây là loại hình khu công nghiệp công nghệ cao, phục vụ cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phần mềm, nội dung số, dịch vụ công nghệ thông tin… Sau 15 năm phát triển, QTSC đã tạo ra hệ sinh thái cho ngành công nghệ thông tin và một thương hiệu có uy tín thu hút các tập đoàn lớn đến đầu tư tại đây.

Theo ban quản lý QTSC, tỷ lệ lấp đầy của QTSC đạt 86% và trong vòng 15 năm đã tạo ra doanh thu tích lũy gần 1 tỷ USD với năng suất lao động đạt 18-20 ngàn USD/người/năm. Ước tính cứ 1 USD bỏ ra đầu tư hạ tầng đã thu hút được 32,64 USD vốn của nhà đầu tư. Trong định hướng phát triển, QTSC 2 là đầu mối dẫn dắt cho phát triển công nghiệp hóa và trở thành trung tâm sáng tạo công nghệ trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Trong khi đó, Khu Công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP) đã đi rất nhanh, đến nay đã phát triển thành một chuỗi khu công nghiệp với 5 dự án được triển khai trên cả nước. Sau hơn 20 năm hoạt động, VSIP trở thành một thương hiệu đáng tin cậy, thu hút nguồn vốn FDI. Đến nay, VSIP đã có 690 nhà đầu tư với tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài 7,1 tỷ USD, tạo ra khoảng 180.000 việc làm cho người lao động.

Sự thành công của VSIP nhờ vào việc điều hành của Tập đoàn Sembcorp Industries Ltd, Singapore. Nhờ có tập đoàn này, khách hàng của VSIP đã đến từ 30 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau trên thế giới. Sembcorp khi đầu tư vào VSIP đã xây dựng mối liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp khác, phân công đầu tư theo thế mạnh của mỗi doanh nghiệp để cùng phát triển khu công nghiệp này. Các nhà đầu tư của các nước khác vào khu công nghiệp này hoàn toàn có đầy đủ nguồn lực tại chỗ để sản xuất.

Ngoài ra trong cấu trúc sở hữu của Sembcorp có một tên tuổi lớn của làng đầu tư quốc tế là Temasek Holdings, cổ đông chiến lược tại Sembcorp. Temasek Holdings giữ một liên kết chặt chẽ với Chính phủ Singapore, giúp hỗ trợ nhà đầu tư Singapore làm ăn ở nước ngoài. Ngoài ra, các doanh nghiệp Singapore tích cực đầu tư vào Việt Nam không chỉ để hưởng các ưu đãi đầu tư hấp dẫn mà mục tiêu chính yếu là mở rộng cứ địa sản xuất, vì đất đai tại Singapore không còn đủ để phục vụ mục đích mở rộng đầu tư phát triển các dự án. VSIP đã tận dụng rất tốt các ưu thế này để đón nhận các doanh nghiệp Singapore vào hoạt động tại các khu công nghiệp của VSIP.

Đăng Lãm / DĐDN