Váy Mông trên phố

Mỗi chiếc váy được làm trong khoảng một năm, thể hiện sự tỉ mẩn, tinh tế của người phụ nữ dân tộc Mông qua đường nét hoa văn thêu và trang trí.

Buổi sáng 2/9 trên phố Nghĩa Lộ, Yên Bái đông hơn mọi ngày bởi người dân các dân tộc vùng cao xuống ăn Tết Độc lập. Hai bên đường chật kín những chiếc váy Mông xúng xính.

Phụ nữ Mông ở Yên Bái cũng giống rất nhiều phụ nữ Mông trên khắp vùng rừng núi phía Bắc, vẫn giữ phong tục tự may váy cho mình. Chỉ khác trước, một chiếc váy có thể mất cả năm để trồng lanh lấy sợi rồi xe sợi làm vải, sau cùng là may váy, nay phụ nữ Mông mua vải sẵn về may. Nhưng những hoa văn trang trí cùng những nét thêu đều vẫn được phụ nữ Mông tự làm và ai cũng được dạy từ thuở lên 10.

Mỗi chiếc váy thể hiện độ tỉ mẩn, khéo léo của cô gái dân tộc Mông.

Hoa văn của người Mông chủ yếu là hoa văn hình học như: hình chữ nhật, hình vuông, hình thoi, hình xoáy ốc, tùy theo óc tưởng tượng và độ khéo léo của người thêu. Màu sắc chủ đạo là màu hồng, xanh, đen, vàng, tím và đỏ. Từng đường kim mũi chỉ, kích thước trên toàn bộ hoa văn trong mảnh vải được tính toán cẩn thận, vì chỉ cần nhầm một mũi là phải gỡ ra làm lại.

Áo có cổ phía trước hình chữ V, được nẹp, thêu bằng vải màu tùy thích. Phía sau là một bức thêu hình chữ nhật được trang trí hoa văn hài hòa, trang nhã. Hai ống tay áo là nơi thêu hoa văn nhiều nhất với đủ màu sắc từ nách đến khuỷu tay.

Váy mở, có nhiều nếp gấp, rộng, xòe ra mềm mại như cánh hoa. Trên nền váy chàm, phần thêu hoa văn được thực hiện ở nửa dưới của váy. Mỗi chiếc váy là một kiểu khác nhau tựa những chùm hoa văn nở trên nền vải qua bàn tay tài hoa của các cô gái.

Cầu kỳ với tay áo.

Chiếc thắt lưng, tấm vải che trước váy xà cạp quấn chân là những thứ không thể thiếu. Với người Mông, đây là cách thể hiện ý tứ và sự kín đáo của người phụ nữ.

Hình ảnh những người phụ nữ Mông từ nhỏ đến lớn và già nhăn nheo nhưng trong tay lúc nào cũng đe sợi, dệt vải hay đang thêu thùa đã trở nên quen thuộc. Tỉ mẩn từng đường kim mũi chỉ, mỗi chiếc váy là tâm huyết và niềm tự hào.

Tôi lạc vào giữa những "đóa hoa" váy tuyệt đẹp trên phố và cứ thế lang thang ngắm hết chiếc váy này sang chiếc váy khác, mải miết không biết chán trước những hoa văn tinh tế cùng đường nét tỉ mỉ. Mỗi chiếc váy Mông là cả một công trình nghệ thuật và một rừng hoa váy đang rộn ràng trên phố. Những cô gái Mông e ấp nụ cười tỏa nắng hồ hởi diện chiếc váy do chính tay họ làm xuống phố, và tôi thật may mắn khi được gặp những tác phẩm tuyệt đẹp này hôm nay.

Váy Mông trên phố.

Bài và ảnh: Lam Linh