Hà Nội không chỉ có các điểm du lịch như Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn,... mà còn có những ngôi trường cổ kính mang kiến trúc độc đáo.
1. Trường THPT Chu Văn An (1908)
Ảnh: Internet.
Trường THPT Chu Văn An được người Pháp thành lập năm 1908 tại số 10, Thụy Khuê, Q.Tây Hồ. Đây là một trong những ngôi trường cổ nhất Hà Nội. Trường có nhiều tên gọi khác nhau, ban đầu là Trung học Bảo hộ nhưng người Hà Nội thường gọi là trường Bưởi, đến năm 1945, trường đổi tên thành Chu Văn An - một vị danh sư nổi tiếng thời Trần.
Mặc dù được xây dựng để đào tạo ra nguồn nhân lực tri thức cho bộ máy cai trị, nhưng cũng chính ngôi trường này lại trở thành nơi nuôi dưỡng những nhà cách mạng ưu tú, một trong số đó là vị Đại tướng vĩ đại của dân tộc Việt Nam – Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Hiện nay, trường vẫn bảo tồn được lối kiến trúc độc đáo từ thời Pháp và vẫn tiếp tục đào tạo ra những nhân tài, mầm non của đất nước.
2. Trường THCS Trưng Vương (1917)
Trường tọa lạc trong khu phố cổ ở số 26 Hàng Bài, Hoàn Kiếm. Năm 1917, trường được thành lập với tên Đồng Khánh – là trường duy nhất ở miền Bắc dành riêng cho học sinh nữ. Sau năm 1945, trường bắt đầu đạo tạo cho cả học sinh nam và nữ và sau đó đổi tên thành trường Trung học cơ sở Trưng Vương.
Ngôi trường từng giảng dạy cho nhiều học vị nổi tiếng trong nước cũng như quốc tế như giáo sư Hoàng Xuân Sính - nữ tiến sĩ khoa học ngành Toán học đầu tiên của Việt Nam; Hoàng Lê Minh - học viên Việt Nam đầu tiên đạt Huy chương vàng Olympic Toán quốc tế; giáo sư Ngô Bảo Châu - giáo sư trẻ nhất Việt Nam, người Việt Nam đầu tiên được nhận được giải thưởng toán học Fields… Ngoài ra, trường còn nhiều học sinh ưu tú khác như: Giáo sư Đàm Thanh Sơn, Giáo sư Lê Thi, Phó thủ tướng Phạm Gia Khiêm.
3. Trường THPT Trần Phú (1919)
Được người Pháp xây dựng năm 1919, tiền thân của trường THPT Trần Phú là hai trường trung học Grand Lycée và Petit Lycée. Đến năm 1995, sau nhiều lần đổi tên, chia tách và sáp nhập, trường mang tên là THPT Trần Phú vào năm 2009, đổi thành thành trường THPT Trần Phú - Hoàn Kiếm (phân biệt với một trường cùng tên trên địa bàn Hà Tây cũ).
Ngôi trường nổi tiếng từng có nhiều danh nhân theo học như cố Tổng bí thư Trường Chinh, Giáo sư Hồ Đắc Di… Sân trường luôn rợp bóng cây xanh và đặc biệt hơn cả là vẫn gìn giữ được những nét kiến trúc cổ khó tìm thấy được ở bất kì nơi nào.
4. Trường THPT Thăng Long (1920)
Xây dựng từ năm 1920, ban đầu trường tư thục Thăng Long học đến cấp thành chung (cấp II), đến năm 1935 được mở rộng lên bậc tú tài (cấp III). Trường Thăng Long là trường tư thục mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp từng đảm nhiệm cương vị giáo viên giảng dạy bộ môn lịch sử (1939).
Đây là ngôi trường luôn nằm trong top đầu của thành phố, là nơi sản sinh ra nhiều thế hệ học trò ưu tú đạt các giải quốc tế, quốc gia, thành phố về văn hóa và thể dục thể thao….
5. Trường THPT Phan Đình Phùng (1923)
Trường THPT Phan Đình Phùng thành lập từ năm 1923 với tên gọi ban đầu là École Normale Supérieur Đỗ Hữu Vị (phi công đầu tiên của Đông Dương). Trong thời kỳ Pháp thuộc, tên tuổi của trường có thể sánh ngang với các trường cấp 3 danh tiếng khác như trường Bưởi, trường Đồng Khánh.
Bước sang tuổi 92, ngôi trường vẫn giữ được tầm vóc là một trong những trường Trung học phổ thông hàng đầu Hà Nội với điểm tuyển sinh nằm trong top cao nhất thành phố. Ngôi trường nằm ở vị trí rất đẹp với hai cổng nằm ở hai trục đường chính của Thủ đô là Phan Đình Phùng và Cửa Bắc.
Trường từng đào tạo ra những thế hệ học sinh như: diva Hồng Nhung, đạo diễn Trần Lực, Hoa hậu Mai Phương Thúy…hay nhiều gương mặt nổi bật khác thuộc nhiều lĩnh vực cũng từng học tập và trưởng thành, trong đó có Thiếu tướng Trần Việt Thắng, PGS - bác sĩ Nguyễn Quang Minh, doanh nhân Trần Đình Long, Nguyễn Thiện Toàn.
6. Trường THPT Việt Đức (1955)
Lịch sử của trường Việt Đức bắt đầu từ năm 1897, cùng với sự ra đời của trường dòng có tên Puginier. Sau ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954), trường được đặt tên là Trường phổ thông cấp 2 – 3 Hà Nội. Đến năm 1970 thì tách thành 2 trường là PTTH Việt Đức (học buổi sáng) và PTTH Lý Thường Kiệt (học buổi chiều). Đến năm 1977, hai ngôi trường trên sáp nhập thành trường THPT Việt Đức ngày nay. Trường chính thức được thành lập năm 1955. Trải qua nhiều thăng trầm, nhưng lối kiến trúc đặc trưng thời Pháp của ngôi trường vẫn được giữ gìn nguyên vẹn.
Cho đến ngày nay, trường Việt Đức vẫn luôn nằm trong top đầu những ngôi trường tiên tiến xuất sắc của Hà Nội. Nhiều danh nhân nổi tiếng đã từng theo học tại trường như: Chủ tịch quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Phó thủ tướng Phạm Gia Khiêm, Giáo sư - Bác sỹ Tôn Thất Bách, nhạc sỹ Trần Tiến, nhà thơ Lưu Quang Vũ…
7. Đại học Y Hà Nội (1902)
Tiền thân của trường Y khoa Hà Nội là École de Médecine de l’Indochine (Trường Y khoa Đông Dương) do Pháp thành lập năm 1902, hiệu trưởng đầu tiên của trường là bác sĩ Alexandre Yersin.
Trường Đại học Y Hà Nội là một trường đại học lâu đời nhất trong các trường đại học hiện có của Việt Nam. Với bề dày lịch sử 113 năm và vị thế là một trong 16 trường đại học trọng điểm quốc gia, trường đã và đang là một trung tâm đào tạo có uy tín tại Việt Nam cũng như trong khu vực. Hiện tại, Đại học Y Hà Nội đang triển khai nhiều nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, kỹ thuật y khoa tiên tiến, từ đó chuẩn hóa, nhân rộng và chuyển giao cho các tuyến.
Theo Đăng Quỳnh