Vì sao từ quán quân xe nhập, ô tô Indonesia mất hút ở Việt Nam?

Sau lượng xe ô tô nguyên chiếc từ Ấn Độ giảm mạnh đột ngột từ giữa đến cuối năm 2017, đầu năm 2018 đến lượt xe nhập từ Indonesia bất ngờ mất hút ở Việt Nam. Theo số liệu báo cáo trong tháng 1/2018 của Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính), không có một chiếc xe hơi nào từ Indonesia được nhập về Việt Nam.

Liệu chăng, hoàn cảnh, sự ra đi trong im lặng của xe nhập Indonesia có chung số phận với xe Ấn Độ, hay đây chỉ là giai đoạn tức thì diễn biến trên thị trường xe hơi vốn phập phù sau một năm có quá nhiều sóng gió và biên độ giá.

Cụ thể, thống kê của hải quan tính trong tháng 1/2018, tổng số xe nhập về Viêt Nam không có chiếc xe nào nhập từ Indonesia cả, trong khi đó các nước như Thái Lan, Nhật, Hàn vẫn có lác đác nhập vài chiếc xe. Cả tháng lượng xe con nhập về chỉ vỏn vẹn 18 chiếc, không bằng số lẻ của tháng 12/2017 và thậm chí không bằng 1 ngày của tháng 1/2017.

Trong khi đó, tháng liền kề 12/2017, xe Indonesia nhập về Việt Nam là 135 chiếc, cùng kỳ tháng 1/2017 là 1.800 chiếc.

Thị trường Việt Nam nhập khẩu xe ô tô nhiều nhất là Trung Quốc chủ yếu là xe tải hạng nhẹ và hạng nặng. Trong hơn 340 chiếc xe hơi nhập về tháng qua, nhiều nhất vẫn là xe tải với hơn 183 chiếc, chiếm hơn 50% tổng lượng xe nhập.

Theo nguồn tin của Tổng cục Hải quan, xe nhập Indonesia chủ yếu là dòng xe của Toyota, trong đó chủ yếu là dòng Fortuner đời 2017, một số dòng xe của Suzuki và Nissan. Tuy nhiên, đa số vẫn là xe Fortuner đời mới.

Trên thực tế, việc dừng nhập khẩu xe hơi từ Indonesia, hay việc giảm đồng loạt xe nhập từ các thị trường khác đều có nhiều nguyên nhân, khách quan có và chủ quan cũng có.

Khách quan là do mặt bằng chung tác động của Nghị định 116. Theo đó, từ năm 2018 các hãng, doanh nghiệp bắt buộc phải tuân thủ các quy định mới về thủ tục kinh doanh xe hơi; đăng ký giấy phép nhập khẩu xe; giấy chứng nhận kiểu loại và các thủ tục chuyên ngành khác...

Với hàng loạt các hàng rào chính sách, các DN nhập khẩu ô tô ngay từ tháng 10/2017 (khi Nghị định 116 có hiệu lực) đã bày tỏ khó khăn, đề nghị Chính phủ giãn thời gian hoặc tháo bỏ các điểm nghẽn. Mới đây, nhiều liên doanh nhập khẩu tuyên bố ngừng nhập khẩu xe về Việt Nam để phản đối.

Về chủ quan, từ năm 2018 bắt đầu xe nhập từ Indonesia, Thái Lan và các thị trường khác trong ASEAN vào Việt Nam đều không phải chịu thuế nếu đáp ứng đủ điều kiện nội địa hóa trên 40%.

Chính vì điều này đã khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ, thậm chí ngay cả các hãng nhập khẩu xe ô tô lớn cũng thay đổi giấy phép, đơn hàng nhập xe sao cho những chiếc xe nhập về là rẻ nhất, bán tốt nhất trên thị trường. Vì thế, họ đã cắt đơn hàng nhập xe từ 3 tháng trước khi thời điểm Tết nguyên đán diễn ra (tháng 9/2017) và chỉ làm đơn nhập xe bắt đầu từ tháng 1 hoặc tháng 2/2018 để chuẩn bị vào đợt kinh doanh mới dự kiến khoảng tháng 3 đến tháng 4/2018 xe nhập mới về Việt Nam.

Việc cả tháng trước Tết âm lịch Mậu Tuất 2018 chỉ có chưa đầy 20 chiếc xe con nhập về Việt Nam theo diện "đơn hàng năm 2017" đã khiến thị trường xe hơi ở trạng thái khan hiếm xe nhập. Nhiều người đặt mua xe nhập đã phải chờ đợi hoặc đặt thêm tiền để có xe đi trước tết song vẫn không được.

Về chủ quan phía doanh nghiệp, do thuế suất thuế nhập khẩu xe hơi nguyên chiếc giảm từ 30% năm 2017 xuống còn 0% đã khiến giá xe nhập về Việt Nam giảm tương đối, điều này giúp giá xe trên thị trường giảm thêm đồng nghĩa với cơ hội đến với nhiều người hơn. Năm 2018 được xem là năm người tiêu dùng kỳ vọng giá xe sẽ giảm sâu, nhưng hiện vẫn chưa ai có thể mua được xe giá miễn thuế cả.

Nguyễn Tuyền / Dân trí