Việt Nam không còn hưởng ưu đãi thuế quan GSP từ tháng 10-2021

Hội đồng Ủy ban Liên minh kinh tế Á-Âu (Eurasian Economic Union - EAEU) đã thông qua quyết định về việc điều chỉnh danh sách các nước đang phát triển và các nước kém phát triển được hưởng ưu đãi thuế quan theo hệ thống GSP của EAEU. Theo đó, kể từ tháng 10 tới, hàng hóa Việt Nam rời danh sách hưởng ưu đãi này.

Xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EAEU, ví dụ như vải sợi (ảnh) từ tháng 10 sẽ không được hưởng ưu đã GSP mà áp dụng hoàn toàn theo FTA. Ảnh:TL

Hệ thống ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) dành cho hàng hóa các nước chậm phát triển xuất khẩu vào các nước phát triển không đòi hỏi “có đi có lại”, thậm chí bằng 0% tùy từng chính sách các quốc gia phát triển. Việt Nam nằm trong danh sách được hưởng GSP với Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU) gồm 5 nước: Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan từ nhiều năm nay. Lẽ ra, khi Việt Nam ký FTA với EAEU, ưu đãi thuế quan GSP của EAEU đã chấm dứt ngay sau khi FTA giữa Việt Nam và EAEU có hiệu lực từ năm 2016. Song EAEU đã chấp thuận cho Việt Nam tiếp tục hưởng GSP thêm 5 năm nữa sau khi Hiệp định này có hiệu lực. Đến 12-10-2021 thì hiệu lực này hết hạn và Việt Nam rời danh sách hưởng thuế.

Bằng quyết định này, các doanh nghiệp Việt khi xuất khẩu sang EAEU, mà chủ yếu là xuất khẩu sang Nga (nước chiếm hơn 90% kim ngạch nhập khẩu hàng hóa Việt vào EAEU) sẽ bị tác động khá nhiều. Việc áp thuế GSP với nhiều ưu đãi sẽ được thay thế bằng mức thuế theo FTA. Qua đó, doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện về ưu đãi xuất xứ và cả điều kiện hạn nghạch của từng nhóm hàng để được hưởng ưu đãi theo FTA.

Kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và EAEU năm 2020 đạt 5,2 tỉ đô la Mỹ, tăng 6,5% so với năm trước đó. Việt Nam xuất siêu vào EAEU và chủ yếu gần 94% lượng xuất khẩu vào thị trường Nga.

Theo thông tin từ Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), quyết định này của EAEU đã loại 75 nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam và 2 nước kém phát triển ra khỏi danh sách các nước được hưởng ưu đãi GSP.