Việt Nam nhập 4,79 triệu mét khối gỗ trị giá1,66 tỷ USD trong năm 2015 để phục vụ cho ngành chế biến gỗ xuất khẩu. Con số này cho thấy gỗ nguyên liệu nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong ngành chế biến gỗ để đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng trên thị trường trong và ngoài nước.
Hội thảo "Việt Nam nhập khẩu gỗ nguyên liệu: Cơ hội và rủi ro trong bối cảnh hội nhập" |
Đây là chia sẻ của ông Tô Xuân Phúc - chuyên gia của Tổ chức Forest Trends tại Hội thảo Việt Nam nhập khẩu gỗ nguyên liệu: Cơ hội và rủi ro trong bối cảnh hội nhập tổ chức hôm nay (4/4), tại Hà Nội.
Theo báo cáo tại hội thảo, lượng gỗ nguyên liệu nhập khẩu giai đoạn 2013- 2015 có xu hướng tăng, khoảng trên 10%/năm. Năm 2015, lượng gỗ nguyên liệu nhập khẩu lên đến 4,79 triệu mét khối gỗ quy tròn, tăng 11,3% so với lượng nhập khẩu của năm 2014 và 14% so với năm 2013.
Giá trị kim ngạch nhập khẩu gỗ nguyên liệu ở mức cao, khoảng 1,5 – 1,7 tỷ USD/năm. Con số này tương đương với 20 -25% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm của Việt Nam đối với mặt hàng gỗ và các sản phẩm gỗ. Mặc dù lượng nhập khẩu tăng nhưng giá trị kim ngạch nhập khẩu của năm 2015 giảm 60 triệu USD so với năm 2014.
Ông Tô Xuân Phúc cho rằng, xu hướng nhập khẩu gỗ nguyên liệu của Việt Nam trong những năm vừa qua cho thấy một số tín hiệu tích cực. Cụ thể: có sự dịch chuyển trong cơ cấu nhập khẩu nguyên liệu, với lượng nhập khẩu các loài gỗ từ các quốc gia có tính hợp pháp của gỗ rất cao như Hoa Kỳ và châu Âu. Bên cạnh đó, có sự dịch chuyển trong cơ cấu nhập khẩu từ các loài gỗ quý có giá trị thị trường cao, sang các loài gỗ có giá trị thị trường thấp hơn….
“Quá trình hội nhập đòi hỏi nguồn nguyên liệu nhập khẩu phải “sạch”, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, và tuân thủ quy định về tính hợp pháp. Việc ngành gỗ có sự sụt giảm về nhập khẩu gỗ quý có giá trị cao, chuyển sang nhập các loại gỗ có giá trị thấp hơn, đẩy mạnh tiêu thụ gỗ nguyên liệu nội địa. Đây là được coi là cơ hội cho ngành gỗ Việt Nam trong thời kỳ hội nhập", ông Phúc nhấn mạnh.
Tuy nhiên các đại biểu tại hội thảo cũng chỉ ra một số rủi ro, trong đó có thách thức liên quan đến việc kiểm định tính hợp pháp của nguồn gỗ nguyên liệu nhập khẩu.
Thực tế cho thấy, lượng gỗ quý nhập khẩu có nguồn gốc từ rừng tự nhiên vẫn ở mức cao, nhiều loài nằm trong nhóm đang bị hạn chế về mặt thương mại. Bên cạnh đó, nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ các quốc gia có độ rủi ro cao như các nước khu vực Tiểu vùng Sông Mê Kông và các nước châu Phi cũng ở mức cao.
Nhóm nghiên cứu của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản phối hợp với Tổ chức Forest Trends, Hội gỗ mỹ nghệ TP. Hồ Chí Minh và Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định lưu ý, việc kiểm soát rủi ro hiệu quả đòi hỏi cần phải tiếp cận với các thông tin minh bạch có liên quan đến các loại gỗ nhập khẩu. Để thực hiện điều này, nhóm nghiên cứu kiến nghị, Việt Nam cần chuẩn bị danh sách tất cả các loại gỗ nguyên liệu được nhập khẩu vào thị trường nội địa. Ngoài ra, cần có kênh thông tin trao đổi với các doanh nghiệp trực tiếp tham gia vào nhập khẩu gỗ nguyên liệu để giúp cơ quan quản lý có bức tranh toàn diện hơn, từ đó xác định các cơ chế kiểm soát gỗ nhập khẩu hiệu quả trong tương lai.