Xuất khẩu cà phê một năm thắng lớn

Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (Vifoca), niên vụ 2015-2016 (tính từ ngày 1/10/2015-30/9/2016) là một năm thắng lợi của ngành cà phê khi Việt Nam xuất khẩu (XK) được gần 1,75 triệu tấn cà phê, đạt kim ngạch 3,16 tỷ USD, tăng 34,8% về lượng và tăng 17,2% về kim ngạch. Đây là niên vụ có khối lượng XK cao nhất trong 3 năm qua.

                                  Xuất khẩu cà phê tăng mạnh trong những năm qua

Tăng kim ngạch XK, giá cao

Theo ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Vifoca, nếu tính đến hết năm 2016, XK cà phê dự kiến có thể đạt gần 3,5 tỷ USD, với khoảng 1,8 triệu tấn cà phê XK. Điều đáng chú ý là đóng góp ngày càng lớn của các sản phẩm cà phê chế biến (cà phê rang xay, hòa tan…) trong tổng giá trị XK cà phê Việt Nam. Cụ thể, trong năm nay, XK cà phê chế biến có thể đạt khoảng 350 triệu USD. “Nhiều sản phẩm cà phê chế biến của Việt Nam được bạn hàng và thị trường thế giới ưa chuộng như G7 của Trung Nguyên đã đáp ứng được yêu cầu của nhà bán lẻ Walmart và đang được bán trong hệ thống Walmart tại Chile, Brazil, Mexico và Trung Quốc. Vinacafe XK trên 2.000 tấn cà phê hòa tan/năm đến 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới”, ông Tự nhấn mạnh.

Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cũng cho thấy, Đức và Hoa Kỳ tiếp tục là hai thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất của Việt Nam trong 10 tháng của năm 2016 với thị phần lần lượt là 15,2% và 13,2%. Giá trị XK cà phê trong 10 tháng năm 2016 ở hầu hết các thị trường chính của Việt Nam đều tăng so với cùng kỳ năm 2015 như: Philippines (78,2%), Algeria (66,2%), Trung Quốc (50%), Hoa Kỳ (46,7%), Đức (41,4%), Nga (17,7%) và Nhật Bản (16,2%).

Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Tập đoàn Intimex - một trong những doanh nghiệp chiếm 30% lượng XK cà phê của Việt Nam, chia sẻ, năm 2016 ngành cà phê được coi là một năm thành công khi XK bứt phá. Về mặt bằng giá cà phê liên tục tăng từ tháng 4/2016 đến nay, giá thu mua đã có thời điểm lên đến 46.000 đồng/kg. Đây là mức giá cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Lê Tiến Hùng - Tổng giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu 2/9 Đắk Lắk - cho biết, mặc dù trong 6 tháng đầu năm 2016 giá cà phê có thời điểm xuống thấp, tuy nhiên nhờ XK thuận lợi và giá tăng trong vài tháng gần đây nên tất cả các doanh nghiệp XK trong năm nay ít nhiều đều có thuận lợi trong kinh doanh. Hiện đang là thời điểm vụ thu hoạch và cà phê mới cũng có giá khá tốt khoảng 2.000-2.200 USD/tấn.

Với kết quả trên có thể khẳng định, trong những năm qua cà phê đã trở thành một trong những ngành hàng nông sản quan trọng của quốc gia, tạo việc làm cho hàng triệu lao động, hàng năm thu về hàng tỷ USD thông qua việc XK tới trên 80 quốc gia trên thế giới. Hiện cà phê Việt Nam đang chiếm khoảng 15% thị phần cà phê toàn cầu, đứng đầu thế giới về sản xuất, XK cà phê Robusta và đứng thứ 2 về XK cà phê nhân.

                 Năm 2017, xuất khẩu cà phê chế biến sẽ tăng mạnh cả lượng và giá trị

Năm 2017, tập trung cho cà phê chế biến

Đánh giá của các chuyên gia trong ngành cà phê cũng cho thấy, XK cà phê chế biến của Việt Nam sẽ còn tăng mạnh trong những năm tới. Trước hết là do nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đã và đang tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào cà phê chế biến. Đơn cử như Nestlé đã đầu tư gần 300 triệu USD và đưa vào hoạt động nhà máy chế biến cà phê hòa tan tại tỉnh Đồng Nai; Olam cũng đang đầu tư xây dựng nhà máy; các công ty trong nước như Trung Nguyên, Mê Trang, Vinacafe… đang mở rộng quy mô sản xuất. Tập đoàn Tín Nghĩa và một số doanh nghiệp trong nước khác cũng đang triển khai các dự án chế biến cà phê hòa tan XK.

Theo đó, việc Việt Nam ký các hiệp định thương mại tự do với EU, Liên minh kinh tế Á - Âu, Hàn Quốc… cũng sẽ tạo cơ hội đẩy mạnh XK cà phê chế biến của Việt Nam. Vì trước đây, các sản phẩm cà phê chế biến phải chịu mức thuế cao từ 15 - 20%. Đây là mức thuế mà cà phê chế biến Việt Nam rất khó cạnh tranh được với các nước khác. Nhưng với những hiệp định thương mại tự do trên, cà phê chế biến của Việt Nam XK sang EU, Liên minh Kinh tế Á - Âu, Hàn Quốc… chỉ còn phải chịu thuế từ 0 - 5%, chính vì vậy việc XK vào các thị trường đã ký FTA sẽ trở nên dễ dàng, thuận lợi hơn.

Ông Lương Văn Tự cũng đưa ra nhận định, Trung Quốc đang là một trong những thị trường quan trọng nhất của cà phê chế biến Việt Nam. Trước đây, người Trung Quốc chủ yếu uống trà, ít tiêu dùng cà phê. Nhưng những năm qua, tiêu thụ cà phê ở Trung Quốc đang tăng nhanh nhờ lớp người tiêu dùng trẻ, tiếp cận nhiều với văn hóa phương Tây. Gu cà phê hòa tan của người Trung Quốc là thích có đường và sữa. Nhờ đó, các doanh nghiệp Việt Nam như Trung Nguyên, Vinacafe... đang XK mạnh sang Trung Quốc các loại cà phê hòa tan 2.1 và 3.1.

Báo cáo mới đây của Vifoca cho thấy, cà phê chế biến, cụ thể là cà phê hòa tan đã chiếm 14% nhu cầu tiêu dùng cà phê trên thế giới và được dự báo sẽ còn tăng trưởng rất tốt trong nhiều năm tới. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, Việt Nam đã vươn lên đứng hàng thứ 5 trong số những nước XK cà phê hòa tan lớn trên thế giới, sau Brazil, Indonesia, Malaysia và Ấn Độ. Do vậy, tiềm năng XK mặt hàng này của Việt Nam là rất lớn nhờ sở hữu nguồn nguyên liệu dồi dào.

Để thúc đẩy phát triển cà phê chế biến, đại điện Cục Chế biến nông, lâm, thủy sản và nghề muối (Bộ NN&PTNT) cho biết, cà phê chế biến đã được Bộ NN&PTNT định hướng phát triển mạnh trong thời gian tới để phục vụ XK và một phần đáp ứng tiêu dùng nội địa. Mục tiêu đến năm 2020, có từ 25% sản lượng cà phê nhân trở lên được chế biến thành các sản phẩm cà phê phục vụ trực tiếp cho tiêu dùng. Trong đó, sản lượng cà phê rang xay là 50.000 tấn/năm, cà phê hòa tan đạt 255.000 tấn/năm.

Kỳ vọng vào ngành hàng cà phê chế biến, ông Lương Văn Tự khẳng định, ngành cà phê đang chuyển sang thời kỳ nâng cao giá trị hạt cà phê bằng cách đẩy mạnh chế biến rang xay, hòa tan và các sản phẩm khác. XK cà phê chế biến sẽ còn tăng mạnh cả về lượng lẫn giá trị trong những năm tới. Qua đó góp phần quan trọng nâng giá trị XK cà phê lên 5 - 6 tỷ USD vào năm 2030.

Lan Anh - Quỳnh Nga / baocongthuong