Hàng năm, vào tháng 3, tại Bản Đôn, Đắk Lắk diễn ra lễ hội đua voi độc đáo cùng màn tái hiện những lễ hội truyền thống của người dân Ê Đê, M’Nông.
Tháng 3, khi những sắc hoa rừng lan tỏa khắp nơi lôi cuốn những đàn ong rừng đi tìm mật, cũng là lúc các buôn làng của người dân Tây Nguyên chuẩn bị cho mùa vụ mới. Để cho mùa màng được bội thu, hạt lúa đầy nhà, mang lại ấm no cho buôn làng, người dân Bản Đôn bắt đầu tổ chức những lễ hội truyền thống, trong đó có lễ hội đua voi độc đáo.
Con voi một loài vật gần gũi với người dân Tây Nguyên, không những được thuần dưỡng để lấy sức kéo, chuyên chở hàng hòa mà còn được người dân Tây Nguyên xem như những người bạn hay thành viên trong mỗi gia đình. Bản Đôn được coi như thủ phủ của loài voi là nơi diễn ra lễ hội đua voi độc đáo với ý nghĩa tôn vinh sự mưu trí, sức mạnh, phản ánh những nét văn hóa đặc thù đặc sắc của những người con Tây Nguyên. Đến Bản Đôn du khách còn được trải nghiệm với hành trình cưỡi voi lội sông Sêrêpok, thưởng thức những ẩm thực lạ miệng mà đầy sức hấp dẫn của những con người Tây Nguyên.
Những chú voi dũng mãnh trong lễ hội đua voi độc đáo. Ảnh: TTSG.
Đến Bản Đôn vào những ngày đầu tháng 3, du khách sẽ bắt gặp sự nhộn nhịp, náo nức của người dân diễn ra khắp các buôn làng. Những chàng quản tượng nườm nượp đưa voi đến vùng cỏ xanh để chăm sóc, trong khi đó những cô gái Bản Đôn sắm sửa lễ vật để cầu cúng cho các lễ hội truyền thống cùng diễn ra với lễ hội đua voi.
Vào sáng sớm của ngày hội đua voi, đoàn người của buôn làng cùng già làng đến bến nước để làm lễ cúng, nhằm cảm tạ thần nước đã đem lại may mắn trong năm cũ và cầu cho mưa thuận gió hòa trong năm mới. Cúng xong mọi người sẽ lấy nước đựng trong quả bầu khô bỏ vào gùi mang về nhà để lấy khước cho năm mới. Sau đó, mọi người tập trung về ngôi nhà sàn cộng đồng để cùng ăn thịt, uống rượu cần, ca hát và nhảy múa với âm vang cồng chiêng rộn rã.
Một bãi đất trống bằng phẳng được dùng để làm lễ đua voi. Ảnh: Yokdonnationalpark.vn.
Để con voi luôn khỏe mạnh và thể hiện lòng yêu quý với chúng, lễ cúng sức khỏe cho voi luôn được thực hiện hàng năm. Lễ vật là 3 ché rượu cần, một con heo và một bầu nước. Lễ xong mọi người ca hát nhảy múa hân hoan để bắt đầu cuộc thi voi với những tiếng cồng chiêng thúc giục.
Một bãi đất trống bằng phẳng của buôn làng được sử dụng để đua voi, những con voi to lớn đứng giàn thành hàng ngang từ 5 đến10 con, trên lưng là 2 chàng quản tượng có nhiệm vụ điều khiển voi. Sau hiệu lệnh một hồi tù và ngân lên, đàn voi với sức mạnh phóng nhanh từng đàn về phía trước nghe rầm rập cả đất trời. Tiếng cồng chiêng thúc giục, hòa với tiếng vỗ tay, la hét cổ vũ inh ỏi của du khách tham quan làm cho lễ hội đua voi náo nhiệt, rộn rã đến lạ thường.
Những chàng quản tượng người Ê Đê, M’Nông trong trang phục rực rỡ của dân tộc ngồi trên lưng voi. Người cầm gậy ngồi trước thì điều khiển sao cho voi chạy thẳng đường, người ngồi sau thì cầm búa gỗ quất vào mông voi, thúc voi tăng tốc thật nhanh để băng băng về đích.
Người dân trai gái ở khắp các buôn làng Bản Đôn diện những trang phục màu sắc rực rỡ, độc đáo của dân tộc cùng đến cổ vũ náo nhiệt. Tiếng chiêng, tiếng trống gióng lên làm cho đàn voi như được tiếp thêm sức mạnh. Tiếng bước chân rầm rập của đàn voi làm xới tung cả bãi đất trống. Những cành lá khô bay xáo xác, tiếng gió rít mạnh cùng với tiếng cồng chiêng âm vang, làm vang vọng cả núi rừng cao nguyên bạt ngàn Bản Đôn.
Theo định kỳ 2 năm một lần lễ hội sẽ tái diễn những màn rượt đuổi ấn tượng của các con voi dũng mãnh. Xen kẽ với đua voi là những lễ hội truyền thống của buôn làng Tây Nguyên như lễ cúng bến nước, lễ cúng cơm mới, lễ đâm trâu… Những lễ hội tạo thành một dòng chảy văn hóa nối tiếp đa đạng đầy đủ những gam màu rực rỡ.
Du lịch cưỡi voi là nét độc đáo của cư dân Bản Đôn. Ảnh: Yokdonnationalpark.vn.
Đến Bản Đôn, du khách sẽ thỏa lòng với những cung bậc cảm xúc trước bề dày văn hóa độc đáo của người Tây Nguyên. Ngoài việc tham gia lễ hội du khách đừng quên thưởng thức cơm lam hay một ly rượu Ama Kông với gà nướng Bản Đôn chấm muối ớt.
Theo Trà Khaly